تأثیر ریسک اقتصادی، سیاسی و مالی بر فرار سرمایه: رهیافت پنل پویا

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشکدة اقتصاد مدیریت و حسابداری، دانشگاه یزد

2 استادیار دانشکده اقتصاد، مدیریت و حسابداری، دانشگاه یزد

3 کارشناس ارشد، دانشگاه ولیعصر، رفسنجان

چکیده

فرار سرمایه عارضه‌ای رو به رشد در اقتصاد جهانی است که اثرات منفی بر روند رشد و توسعه اقتصادی کشورهای در حال توسعه بر جا گذاشته و شکاف توسعه‌ای بین کشورها را تشدید کرده است. عوامل متفاوتی بر این پدیده اثر می­گذارد اما ریسک و نااطمینانی از مهمترین مولفه های نهادی است که بر بازدهی سرمایه­گذاری در کشورها تاثیر می­گذارد و از این طریق می­تواند باعث فرار سرمایه شود. پژوهش حاضر با استفاده از داده­های پانلی 45 کشور منتخب در حال توسعه (شامل ایران) طی دوره 2019-2000، به بررسی و تحلیل تأثیر سه نوع ریسک اقتصادی، سیاسی و مالی بر فرار سرمایه پرداخته است. نتایج به‌کارگیری روش تصحیح خطای داده­های پانلی از طریق برآوردگرهای حداقل مربعات کاملاً اصلاح شده (FMOLS) بیانگر اثر مثبت و معنادار سه شاخص ریسک مالی، اقتصادی و سیاسی بر فرار سرمایه است. همچنین نتایج نشان داد که متغیرهای نرخ ارز رسمی و بدهی خارجی تأثیر مثبت و نرخ رشد اقتصادی، نرخ بهره واقعی و شاخص کنترل فساد تأثیر منفی بر فرار سرمایه دارند. این پژوهش درخصوص ایران نشان می­دهد تحت شرایط تحریم­های شدید  و به دنبال آن ریسک سیاسی و اقتصادی بالا، نمی­توان با پدیده فرار سرمایه مقابله کرد. ایران برای جلوگیری از فرار سرمایه نیاز دارد تنش­های بین­المللی خود مخصوصا باکشورهای بزرگ و اثرگذار در صحنه اقتصاد جهانی را کاهش دهد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Effect of Economic, Political and Financial Risk on Capital Flight: Dynamic Panel Approach

نویسندگان [English]

  • Mohammad Hassan Zare 1
  • Habib Ansari Samani 2
  • namdari simin 3
  • Zahra Mahmoodi 3
1 Assistance Professor, Depaartmet of Economics, Yazd University
2 Associate Professor, Depaartmet of Economics, Yazd University
3 Master of Economics, Vali-Asr University of Rafsanjan
چکیده [English]

Capital flight is a growing problem in the global economy that has negative effects on the economic growth and development of developing and has also deepened the development gap between countries. Different factors affect this phenomenon but risk and uncertainty are among the most important institutional components of each country that affect the return on investment and can lead to capital flight. The present study aims to investigate on the effects of economic, political and financial risks on capital flight using panel data during the period 2000-2019 and in 45 selected developing countries.  The results of using the panel data error correction method through fully corrected least squares estimators (FMOLS) show the significant and positive effect of all three types of risk factors on capital flight. In addition, official and foreign currency exchange rate variables have positive effects, and economic growth rate, real interest rate and corruption control index have negative effects on capital flight. This study shows that under strict sanctions and the consequent high political and economic risk, the phenomenon of capital flight can not be countered in Iran. To prevent capital flight, Iran needs to reduce its international tensions, especially with large and influential countries in the global economy.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Capital flight
  • Economic risk
  • financial risk
  • political risk
  • FMOLS JEL Classification: F3
  • P16
اسد زاده، احمد؛ محرم جودی، نازیلا و الناز مهریاری (1394). "بررسی رابطه بین فرار سرمایه و سرمایه­گذاری کل در کشورهای منتخب منطقه منا". فصلنامه سیاست‌های مالی و اقتصادی. سال سوم، شماره 10، صص178-159.
افشاری، زهرا (1377). "پس‌انداز و سرمایه‌گذاری، بازار پول و سرمایه و جایگاه نظام بانکی"، مجموعه مقالات هشتمین کنفرانس سیاست‌های پولی و ارزی.
افشاری، زهرا؛ یزدان پناه، احمد و آزاده رحمتی زاده (1388). "رابطه بین سرمایه­گذاری مستقیم خارجی و فرار سرمایه". فصلنامه پول و اقتصاد. شماره 2
برومند جزی، شهرزاد؛ کهرام، آزادمهر و پروانه سلاطین (1386). "تحلیل فرار سرمایه در اقتصاد ایران با تأکید بر ریسک اقتصادی- سیاسی". مجله پژوهشی دانشگاه اصفهان، شماره 5.
راعی، رضا و سید محسن فاضلیان (1391). "بررسی و عرضه مدل رابطه بین ریسک کشوری و جذب سرمایه‌گذاری خارجی در کشورهای در حال توسعه (با تأکید بر جمهوری اسلامی ایران)". اندیشه مدیریت راهبردی (اندیشه مدیریت): شماره 2 (پیاپی 12)، صص 63-97.
سعدی پور، نفیسه. (1387). "فرار سرمایه و نا اطمینانی سیاست­های دولت در ایران". پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس، تهران.
گوگردچیان، احمد؛ فتحی، سعید؛ امیری، هادی و نسرین رنامخواستی (1394). "تحلیل مقایسه‌ای تأثیر ریسک سیاسی بر توسعه بازار سهام کشورهای منتخب". فصلنامه علمی پژوهشی دانش سرمایه­گذاری: سال چهارم، شماره 15، صص 135-156.
Adesoye, A. B., Maku, O. E., & Atanda, A. A. (2012). Capital flight and investment dynamics in Nigeria: A time series analysis (1970-2006).
Alam, I., & Quazi, R. (2003). Determinants of capital flight: An econometric case study of Bangladesh. International Review of Applied Economics, 17(1), 85-103.
Asongu, S. A., & Nnanna, J. (2020). Governance and the capital flight trap in Africa. Transnational Corporations Review12(3), 276-292.
BASORUDIN, M., KUSMARYO, R., & RACHMAD, S. H. (2020). Preventing capital flight to reach lucrative investment in Indonesia. The Journal of Business Economics and Environmental Studies10(1), 29-36
Brada, J., Kutan, A. M., & Vukšić, G. (2008). Capital flight from central and east european countries: Estimates and causes. EMG Working Paper WP-EMG-04-2008.
Cheung, Y. W., Steinkamp, S., & Westermann, F. (2016). China's capital flight: Pre-and post-crisis experiences. Journal of International Money and Finance, 66, 88-112.
Choong, C. K., Lau, E., Liew, V. K. S., & Puah, C. H. (2010). Does debts foster economic growth? The experience of Malaysia. African journal of business management, 4(8), 1564-1575.
Collier, P., Hoeffler, A., & Pattillo, C. (2004). Africa's exodus: Capital flight and the brain drain as portfolio decisions. Journal of African Economies, 13(suppl_2), ii15-ii54.
Cuddington, J. T. (1986). Capital flight: Estimates, issues, and explanations (Vol. 58). Princeton, NJ: International Finance Section, Department of Economics, Princeton University.
Dooley, M. P. (1988). Capital flight: a response to differences in financial risks. Staff Papers35(3), 422-436.
 Efobi, U., & Asongu, S. (2016). Terrorism and capital flight from Africa. International Economics148, 81-94.
Engle, R. F., & Granger, C. W. (1987). Co-integration and error correction: representation, estimation, and testing. Econometrica: journal of the Econometric Society, 251-276.
Fofack, H., & Ndikumana, L. (2014). Capital flight and monetary policy in African countries.
Fedderke, J. W., & Liu, W. (2002). Modelling the determinants of capital flows and capital flight: with an application to South African data from 1960 to 1995. Economic Modelling, 19(3), 419-444.
Gunter, F. R. (2004). Capital flight from China: 1984–2001. China Economic Review, 15(1), 63-85.
Hutasoit, V. M. (2008). Analisis Faktor-faktor yang Mempengaruhi Capital Flight Di Indonesia.
 Im, K. S., Pesaran, M. H., & Shin, Y. (2003). Testing for unit roots in heterogeneous panels. Journal of econometrics, 115(1), 53-74.
Istikomah, N. (2003). ANALISIS FAKTOR-FAKTOR YANG MEMPENGARUHI “CAPITAL FLIGHT” DI INDONESIA (Period Kuartal I 1990 sd Kuartal IV 2000). Buletin Ekonomi Moneter dan Perbankan, 6(2), 12-31.
Johansen, S. (1988). Statistical analysis of cointegration vectors. Journal of economic dynamics and control, 12(2-3), 231-254.
 Kao, C., & Chiang, M. H. (2001). On the estimation and inference of a cointegrated regression in panel data. In Nonstationary panels, panel cointegration, and dynamic panels. Emerald Group Publishing Limited.
 Knack, S. nd “IRIS-3 File of International Country Risk Guide (ICRG) Data.”. College Park, MD: University of Maryland IRIS Center.
Kosarev, A., & Grigoryev, L. (2000). Capital Flight: scale and nature. Bureau of Economic Analysis.
Kueh, J. S. H., Puah, C. H., & Liew, V. K. S. (2014). “Macroeconomic Determinants of Direct Investment Abroad of Singapore.” Engineering Economics, 25(1), 72-81.
Lewandowski, P. (2006). PESCADF: Stata module to perform Pesaran's CADF panel unit root test in presence of cross section dependence.
Le, Q. V., & Rishi, M. (2006). Corruption and capital flight: An empirical assessment. International Economic Journal, 20(4), 523-540.
Le, Q. V., & Zak, P. J. (2006). Political risk and capital flight. Journal of International Money and Finance25(2), 308-329.
Lensink, R., Hermes, N., & Murinde, V. (2000). Capital flight and political risk. Journal of international Money and Finance19(1), 73-92.
Liew, S. L. (2016). “Review on Determinants of Capital Flight”. Munich Pessonal RePEc Archive (MPRA), https://mpra.ub.uni-muenchen.de.
Ljungwall, C., & Zijian, W. A. N. G. (2008). “Why is capital flowing out of China?”. China Economic Review, 19(3), 359-372.
Moghadam, M. R., Samavati, H., & Dilts, D. A. (2003). An examination of capital flight from East Asian emerging economies: paradise lost. Journal of Asia-Pacific Business5(1), 33-49
.Morgan Guaranty Trust Company, (1986). “LDC Capital Flight”, World Financial Markets, PP.  13-15”.
Ndikumana, L., & Boyce, J. K. (2003). “Public debts and private assets: explaining capital flight from Sub-Saharan African countries”. World Development, 31(1), 107-130.
Ndikumana, L. (2014). Capital flight and tax havens: impact on investment and growth in Africa. Revue d'economie du developpement22(HS02), 99-124
Osei, M. J., & Kim, J. (2020). Foreign direct investment and economic growth: Is more financial development better?. Economic Modelling93, 154-161.
Osei-Assibey, E., Domfeh, K. O., & Danquah, M. (2018). Corruption, institutions and capital flight: evidence from Sub-Saharan Africa. Journal of Economic Studies.
Park, J. Y and Phillips, P. C. (1988). “Statistical inference in regressions with integrated processes: Part 1. Econometric Theory”, 4(03), 468-497.
Pastor, M. (1990). “Capital flight from latin America”. World development, 18(1), 1-18.
Pedroni, P. (1999). “Critical values for cointegration tests in heterogeneous panels with multiple regressors”. Oxford Bulletin of Economics and Statistics 61, 653–670.
Pedroni, p. (2000). “Full modified OLS for heterogeneous co-integrated panels. Non-stationary Panels Panel Co-integration and Dynamic Panels”. Advances in Econometrics, 93-130.
Pedroni, P. (2004). “Panel cointegration: asymptotic and finite sample properties of pooled time series tests with an application to the PPP hypothesis”. Econometric theory, 20(03), 597-625.
Pesaran, M. H., and T. Yamagata (2008). “Testing Slope Homogeneity in Large Panels,” Journal of Econometrics, 142, 50-93.
Phillips, P. C and Hansen, B. E. (1990). “Statistical inference in instrumental variables regression with I (1) processes”. The Review of Economic Studies, 57(1), 99-125.
Puah, C.H., Liew, S.L. amd Abu Mansor, S. (2016). “Macroeconomic Determinants of Capital Flight: An Emprirical Study in Malaysia”. International Business Management (forthcoming).
Puah, C.H., Liew, S.L. and Arip, M.A. (2012). “Determinants of Capital Flight in Malaysia”. Journal of International Finance and Economics, 12(3), 5-10.
Salandy, M., & Henry, L. (2018). Determinants of capital flight from beautiful places: the case of small open economy of Trinidad and Tobago. The Journal of Developing Areas52(4), 85-97.
Schneider, B. (2003). Resident capital outflows: Capital flight or normal flows? A statistical interpretation. Overseas Development Institute.
Sheets, N. (1996). Capital flight from the countries in transition: Some empirical evidence. The Journal of Policy Reform, 1(3), 259-277.
Wahyudi, S. T., & Maski, G. (2012). A causality between capital flight and economic growth: A case study Indonesia. In the Eight Annual Conference Asia Pacific Economic Association APEA, Singapore.
World Bank Group (Ed.). (2012). “World Development Indicators 2012”. World Bank Publications.
Yalta, A. Y. (2009). Capital Flight: Conceptual and Methodological Issues. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi27(1), 73-94.