تحلیلی ساختاری از رشد تقاضا و توزیع عاملی درآمد در اقتصاد ایران

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد اقتصاد دانشگاه یزد

2 استادیار دانشکده اقتصاد، مدیریت و حسابداری، دانشگاه یزد

3 استاد دانشکده اقتصاد، مدیریت و حسابداری، دانشگاه یزد

چکیده

درآمد دهک‏های پایین عموماً به نیروی‌کار (و نه سرمایه) مربوط می‏شود و به همین دلیل همراه با هدف رشد اقتصادی بالا، می‏توان از سیاست‏های طرفدار کار نیز برای بهبود توزیع درآمد و کاهش فقر استفاده کرد. برای ارزیابی اثربخشی این سیاست‏‏ها، بایستی رژیم تقاضا (دستمزدمحور یا سودمحور) مشخص باشد. پژوهش حاضر این مسئله را با استفاده از داده‏های سری زمانی 1343-1396 و مدل SVARX بررسی می‌کند. یافته‏ها نشان داد که مخارج مصرفی در بلندمدت دستمزدمحور و تقاضای کل در کوتاه‏مدت سودمحور است. این یافته‏ها با درجه پایین آزادی تجاری و صادرات متکی به منابع طبیعی ایران مطابقت دارند. با ساختار کنونی اقتصاد، سیاست‏گذاری در کوتاه‏مدت با دوگانگی مواجه است. سیاست‏های طرفدار کار با رژیم تقاضای سودمحور ایران در تعارض هستند و موجب رکود اقتصادی می‏شوند. در مقابل، سیاست‏های طرفدار سرمایه احتمالاً موجب رشد بخش واقعی خواهند شد، اما نابرابری درآمدی را تشدید می‏کنند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Structural analysis of demand growth and functional income distribution in the Iranian economy

نویسندگان [English]

  • Roghaye Habibi 1
  • Mehdi Hajamini 2
  • k y 3
1 a
2 Assistant Professor in Economics, Department of Economics, Yazd University
3 a
چکیده [English]

Income of population’s lower deciles are generally associated with labor force (and not capital). Therefore, pro-labor economic policies along with economic growth objective can be used to improve income inequality and alleviate poverty. In this regard, this paper investigates the demand regime using a SVARX model for the period 1964-2017. Empirical results indicate that consumption expenditures are wage-led in the long run and aggregate demand is profit-led in the short run. Given Iran’s low degree of trade openness and its dependency on natural resources, this finding is consistent with theoretical expectations. Therefore, with the current structure of the Iranian economy, policy-making faces a dual problem. Pursuing pro-labor policies is not in line with profit-led growth of aggregate demand. Pro-capital policies will probably lead to growth of the real sector, but they worsen income distribution.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • aggregate demand
  • wage-led
  • profit-led
  • pro-labor policies JEL classification: D31
  • D33
  • E25
  • O47

مراجع

ابونوری، اسمعیل و فراهتی، محبوبه (a1395). رابطة بین توزیع عاملی درآمد و تقاضای کل در ایران بر اساس یک مدل پساکینزی. تحقیقات اقتصادی، 51(3)، 539-517.‎
ابونوری، اسمعیل و فراهتی، محبوبه (b1395). رشد اقتصادی در ایران: دیدگاه پساکینزین‌ها. پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، 7(25)، 50-37.
خداویسی، حسن و عزتی شورگلی، احمد (1395). کاوشی در زمینه تأثیر مخارج جاری و عمرانی دولت بر تولید ناخالص داخلی ایران در کوتاه‏مدت و بلندمدت. تحقیقات اقتصادی، 51(2)، 327-353.
دودانگی، محمد (1395). عوامل مؤثر بر جذب سرمایه‏گذاری داخلی و خارجی در ایران. پژوهش‏های رشد و توسعه اقتصادی، 6(23)، 131-147.
رضایی‏پور، محمد و آقایی خوندابی، مجید (1390). اثر شوک‏های مخارج یارانه‏ای دولت بر مصرف واقعی بخش خصوصی ایران. پژوهش‏ها و سیاست‏های اقتصادی، 19(60)، 139-160.
زراء نژاد، منصور (1382). تخمین تابع مصرف کالاهای مصرفی برای دو گروه خانوارهای شهری و روستایی ایران در دوره 1353-1377.  پژوهشهای اقتصادی ایران، 5(16)، 46-23.‎
عرب مازار، علی اکبر و چالاک، فرشته (1389). تحلیل پویای اثر مخارج دولت بر رشد اقتصادی در ایران.‎ مجلة تحقیقات اقتصادی، 91، 239-219.
عیسی‌زاده، سعید و محمدی، عدنان (1392). مطالعه‌ی رابطه‌ی حداقل دستمزد و فقر در ایران. مطالعات اقتصادی کاربردی در ایران، 2(5)، 151-127.
فخرایی، سیدعنایت اله و منصوری، سید امین (1387). تخمین تابع مصرف بلندمدت به روش همجمعی ARDL و محاسبه رابطه مصرف کوتاه مدت در ایران.‎ اقتصاد مقداری (بررسیهای اقتصادی سابق)، 5(2)، 38-23.
فراهتی، محبوبه و ابونوری، اسمعیل (1398). رژیم رشد اقتصادی در ایران مزدمحور است یا سودمحور؟ پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، 27(89)، 197-163.‎
کشاورزیان پیوستی، اکبر و عظیمی چنزق، علی (1387). برآورد تاثیر آزادسازی نرخ سود (بهره) بر سرمایه گذاری و رشد اقتصادی ایران (با استفاده از سیستم معادلات همزمان).‎ پژوهشنامه اقتصادی، 8(4)، 57-29.
هژبرکیانی، کامبیز و سبزی، کیومرث (1385). تخمین تابع عرضه سرمایه گذاری مستقیم خارجی در ایران.‎ پژوهشنامه اقتصادی، 6(3)، 204-161.
هژبرکیانی، کامبیز و ناهیدی، محمدرضا (1390). تاثیر بهره‌وری نیروی کار، امنیت سرمایه‌گذاری، نرخ ارز و شرایط تجاری بر جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در ایران در شرایط ثبات و بی ثباتی.‎ فراسوی مدیریت، 4(16)، 222-173.
یوسفی، محمدقلی و عزیز‏نژاد، صمد (1388). بررسی عوامل تعیین‏کننده سرمایه‏گذاری خصوصی در ایران با روش خودتوضیح برداری. پژوهش‏های اقتصادی، 9(1)، 79-100.
Bhaduri, A., & Marglin, S. (1990). Unemployment and the real wage: the economic basis for contesting political ideologies. Cambridge journal of Economics, 14(4), 375-393.
Blanchard, O., & Perotti, R. (2002). An empirical characterization of the dynamic effects of changes in government spending and taxes on output. The Quarterly Journal of Economics, 117(4), 1329-1368.
Blecker, R. (1989). International competition, income distribution and economic growth. Cambridge Journal of Economics, 13(3), 395-412.
de Jesus, C.S., Araujo, R.A., & Drumond, C.E. (2018). An empirical test of the Post-Keynesian growth model applied to functional income distribution and the growth regime in Brazil. International Review of Applied Economics, 32(4), 428-449.
Esfahani, H.S., Mohaddes, K., & Pesaran, M.H. (2013). Oil exports and the Iranian economy. The quarterly review of economics and finance, 53(3), 221-237.
Garratt, A., Lee, K.C., Pesaran, M.H., & Shin, Y. (2003). A long run structural macroeconometric model of the UK. Economic Journal, 113(487), 412-455.
Garratt, A., Lee, K.C., Pesaran, M.H., & Shin, Y. (2006). Global and national macroeconometric modelling: A long-run structural approach. OUP Catalogue, Oxford University Press.
Jump, R., & Mendieta-Muñoz, I. (2017). Wage led aggregate demand in the United Kingdom. International Review of Applied Economics, 31(5), 565-584.‏
Kinsella, S. (2013). Was Ireland's Celtic Tiger Period Profit-led or Wage-led? Review of Political Economy, 25(4), 572-585.‏
Lavoie, M., & Stockhammer, E. (2013). Wage-led growth: Concept, theories and policies. In Wage-led growth (pp. 13-39). Palgrave Macmillan, London.‏
Lee, K.C., & Pesaran, M.H. (1993). Persistence profiles and business cycle fluctuations in a disaggregated model of UK output growth. Ricerche Economiche, 47(3), 293-322.
Molero-Simarro, R. (2015). Functional distribution of income, aggregate demand, and economic growth in the Chinese economy, 1978–2007. International Review of Applied Economics, 29(4), 435-454.
Naastepad, C.W.M. (2006). Technology, demand and distribution: a cumulative growth model with an application to the Dutch productivity growth slowdown. Cambridge Journal of Economics, 30(3), 403-434.‏
Oyvat, C., Öztunalı, O., & Elgin, C. (2020). Wage‐led versus profit‐led demand: a comprehensive empirical analysis. Metroeconomica, 71, 458-486.
Pesaran, H.H., & Shin, Y. (1998). Generalized impulse response analysis in linear multivariate models. Economics letters, 58(1), 17-29.
Pesaran, M.H., & Shin, Y. (1996). Cointegration and speed of convergence to equilibrium. Journal of econometrics, 71(1-2), 117-143.
Pesaran, M.H., & Shin, Y. (2002). Long-run structural modelling. Econometric reviews, 21(1), 49-87.
Pesaran, M.H., Shin, Y., & Smith, R.J. (2000). Structural analysis of vector error correction models with exogenous I (1) variables. Journal of Econometrics, 97(2), 293-343.
Pesaran, M.H., Smith, R.P. (1998). Structural analysis of cointegrating VARs. Journal of Economic Surveys, 12(5), 471-505.
Sims, C.A. (1980). Macroeconomics and reality. Econometrica: journal of the Econometric Society, 1-48.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 21 تیر 1399
  • تاریخ بازنگری: 14 شهریور 1399
  • تاریخ پذیرش: 29 مهر 1399

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار