اثر درون‌منطقه‌ای و بین‌منطقه‌ای تحقیق و توسعه صنعتی بر اشتغال بخش صنعت در استان‌های کشور

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد اقتصاد، دانشکده اقتصاد و مدیریت، دانشگاه سیستان و بلوچستان، سیستان و بلوچستان، ایران

2 دانشیار گروه اقتصاد، دانشکده اقتصاد و مدیریت، دانشگاه سیستان و بلوچستان، سیستان و بلوچستان، ایران

10.30465/jnet.2024.44568.2006

چکیده

یکی از عوامل مؤثر بر اشتغال، تحقیق و توسعه است. ازاین‌رو هدف این ‏مطالعه بررسی اثر درون منطقه‌ای و بین‌منطقه‌ای تحقیق و توسعه صنعتی بر اشتغال بخش صنعت در استان‌های کشور طی دوره ‏زمانی ۱۳۹۸- ۱۳۸۵ با استفاده از الگوی اقتصادسنجی فضایی است. نتایج حاصل از مدل دوربین فضایی (‏SDM‏) نشان ‏داده است که ارزش‌افزوده صنعتی بیشترین اثرگذاری مستقیم را بر اشتغال بخش صنعت در استان‌های کشور داشته است. ‏اثرگذاری فضایی این متغیر بر اشتغال بخش صنعت استان‌های مجاور مثبت ولی غیر معنادار بوده است. اثرگذاری مستقیم ‏سرمایه‌گذاری صنعتی بر اشتغال بخش صنعت مثبت ولی غیرمعنادار است. اثر غیرمستقیم (فضایی) ‏سرمایه‌گذاری صنعتی یک استان بر اشتغال بخش صنعت استان‌های مجاور منفی است اما بر اشتغال استان‌های مجاور اثر ‏معناداری نداشته است. نتایج تخمین مدل نشان داد که متغیر دستمزد به صورت مستقیم و فضایی بر اشتغال بخش صنعت اثر ‏منفی و معناداری داشته است. همچنین اثرگذاری مستقیم تحقیق و توسعه صنعتی بر اشتغال استان‌های کشور مثبت و معنادار بوده ‏است ولی اثرات فضایی آن دارای اثر معناداری نبوده است. بر این اساس پیشنهاد می‌شود تا برای توسعه اشتغال صنعتی در ‏مناطق مختلف بر روی دو متغیر رشد ارزش‌افزوده صنعتی و همچنین تحقیق و توسعه صنعتی تمرکز و برنامه‌ریزی صورت گیرد.‏
طبقه ­بندی JEL:
R11, R15, L26

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The intra-regional and inter-regional effect of industrial research and development on employment in the industrial sector in the provinces of the country

نویسندگان [English]

  • Mostafa Saadatipour 1
  • Ramezan Hosseinzadeh 2
1 M.A. of Economic, Faculty of Economics and Management, University of Sistan and Baluchestan, Sistan and Baluchestan, Iran
2 Associate professor, Deprtment of Economics, Faculty of Economics and Management, University of Sistan and Baluchestan, Sistan and Baluchestan, Iran
چکیده [English]

Employment is one of the most important issues of economic and social planning . One of the factors affecting employment is research and development. Therefore, the aim of this study is to investigate the effect of R&D on employment in the industrial sector in the provinces during 2006 - 2019 using the spatial econometric model. The results showed that the industrial value added had the greatest direct and indirect effect on the employment of the industrial sector. The spatial effect of this variable was negative and significant. The direct effect of industrial investment on industrial employment is positive but insignificant. The indirect effect of the industrial investment on the industrial employment of the neighboring provinces is negative, but it has not had a significant effect on the employment of the neighboring provinces. The direct effect of industrial R&D on the employment is positive and significant. Also, its spatial impact or spillover on the employment of neighboring provinces has been calculated to be positive and significant. Therefore, the increase of industrial research and development in one province leads to the increase of employment in neighboring provinces. Considering the importance of employment in the industry, this matter should be taken into consideration.

کلیدواژه‌ها [English]

  • interregional spillovers؛ Industrial research and development؛ employment؛ spatial econometrics؛ Iran JEL Classification: R11
  • R15
  • L26
آلادگیر، شکوفه. (1397). ‏تأثیر سرمایه‌گذاری و تحقیق و توسعه بر بیکاری در استان‌های ایران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته علوم اقتصادی گرایش توسعه اقتصادی و برنامه‌ریزی، دانشگاه رازی، آبان 1397.
امینی، امیر هوشنگ. (1381). ظرفیت‌های اشتغال‌زایی توریسم. اقتصاد نامه اتاق بازرگانی، شماره 409، صفحات 41-25.
اکبری، نعمت‌الله. (1384). مفهوم فضا و چگونگی اندازه‌گیری آن در مطالعات منطقه‌ای. فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی ایران، سال هفتم، شماره 23، تابستان 1384، صفحات 68-39.
امینی، علیرضا؛ حجازی آزاد، زهره. (1387). تحلیل نقش سرمایه انسانی و تحقیق و توسعه در ارتقای بهره‌وری کل عوامل تولید (TFP) در اقتصاد ایران. فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی ایران، سال دهم، شماره 35، تابستان 1387، صفحات 30-1.
انوشه، شهرزاد. (1390). اثر مخارج تحقیق و توسعه بر رشد اقتصادی به تفکیک بخش‌های سرمایه‌گذار (مطالعه موردی کشورهای عضو سازمان اجلاس اسلامی.(OIC) فصلنامه اقتصاد کلان، سال دوم، شماره هفتم، زمستان 1390.
اکبری، هانیه؛ زینل زاده، رضا. (1397). بررسی رابطه بین تحقیق و توسعه با رشد اقتصادی در ایران. مجله اقتصادی شماره‌های 7 و 8، صفحات 86-71، مهر و آبان 1397.
باصری، بیژن. (1380). برسی تأثیر سرمایه‌گذاری بر اشتغال در اقتصاد ایران. پایان‌نامه دکتری واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی، 1380.
باصری، بیژن. (1382). مطالعه آثار تحقیق و توسعه بر اشغال در صنایع کارخانه‌ای ایران. چهارمین همایش مراکز تحقیق و توسعه صنایع و معادن.
برخورداری، سجاد؛ علی عظیمی، ناصر. (1387). اثر کوتاه‌مدت و بلندمدت یارانه‌های تحقیق و توسعه بر رشد اقتصادی ایران. فصلنامه اقتصاد و تجارت نوین، شماره 14، پاییز 1387، صفحات 128-111.
پیروز، الهام؛ عسگری، منصور. (1399). بررسی عوامل مؤثر تقاضای اشتغال در بخش صنعت ایران. بررسی‌های بازرگانی، دوره 18، شماره 104، آذر و دی 1399، صفحه 45-31.
جانی، سیاوش؛ نیک‌پی پسیان، وحید؛ صفی زاده، سیما. (1399). بررسی تأثیر صنعت گردشگری بر اشتغال استان‌های کشور با رویکرد اقتصادسنجی فضایی تابلویی. نشریه علمی (فصلنامه) پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، شماره 93، سال بیست و هشتم، بهار 1399، صفحه 266-233.
حیدری، حسن؛ سنگین آبادی، بهرام. (1392). تأثیر تحقیق و توسعه بر رشد اقتصادی در ایران. مجله تحقیقات اقتصادی، دوره‌ی 48، شماره‌ی 2، سال 1392، صص 23-1.
خلیلی عراقی، سید منصور؛ کمیجانی، اکبر؛ مهر آرا، محسن؛ عظیمی، سید رضا. (1392). اثر انتشار فضایی تغییرات قیمت مسکن در ایران با استفاده از مدل وقفه فضایی و داده‌های ترکیبی. فصلنامه پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، سال بیست و یکم، شماره 67، پاییز 1392، صفحات 48-25.
دقیقی اصلی، علیرضا؛ پژویان، جمشید؛ حاج موسوی، سارا سادات. (۱۳۹۲). بررسی اثر هزینه‌های تحقیق و توسعه در بخش آموزش عالی بر رشد اقتصادی کشورهای اتحادیه اروپا. فصلنامه علوم اقتصادی، سال هفتم، شماره ۲۴، صفحات ۱۰۰- ۷۳، پاییز ۱۳۹۲.
زمانیان، غلامرضا؛ فطرس، محمدحسن؛ رضایی، الهام. (1393). اثر سرریزهای تحقیق و توسعه بر بهره‌وری کل عوامل تولید صنایع کارخانه‌ای ایران. فصلنامه علمی پژوهشی پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، سال پنجم، شماره هفدهم، زمستان 1393.
شاه‌آبادی، ابوالفضل؛ رحمانی، امید. (1387). نقش انباشت تحقیق و توسعه داخلی و خارجی بر رشد بهره‌وری کل عوامل تولید بخش صنعت. فصلنامه اقتصاد و تجارت نوین، شماره 14، پاییز 1387، صفحات 38-18.
شاکری، عباس؛ ابراهیمی سالاری، تقی. (1388). اثر مخارج تحقیق و توسعه بر اختراعات و رشد اقتصادی تحلیل مقایسه‌ای بین کشورهای درحال‌توسعه و توسعه‌یافته. مجله دانش و توسعه (علمی - پژوهشی) سال هفدهم، شماره 29، زمستان 1388.
شریفی، نورالدین و حسین زاده، رمضان. (1395). اثر صادرات بین منطقه‌ای بر رشد تولید مناطق: مطالعه موردی استان گلستان و سایر مناطق با استفاده از تحلیل داده- ستانده دومنطقه‌ای. فصلنامه تحقیقات مدلسازی اقتصادی، 24: 123-146.
شیرافکن، مهدی؛ معصوم زاده، سارا. (1398). اثرات سرریز تحقیق و توسعه بر ارزش‌افزوده بخش صنعت در استان‌های تهران: رهیافت سنجی فضایی، دومین کنفرانس ملی چشم‌اندازهای نوین در حسابداری، مدیریت و کارآفرینی، تهران.
عسگری، علی؛ اکبری، نعمت‌الله. (1380). روش‌شناسی اقتصادسنجی فضایی؛ تئوری‌ها و کاربرد. مجله پژوهشی دانشگاه اصفهان، جلد دوازدهم، شماره 1 و 2، سال 1380، صص 122-93.
امینی، مریم؛ فرهمند، شکوفه. (1399). تحلیل فضایی اثر سرریز نوآوری و تحقیق و توسعه بر رشد منطقه‌ای در ایران. تحقیقات اقتصادی (نشریه علمی)، دوره 55، شماره 4، زمستان 99، 780-761.
متفکر آزاد، محمدعلی؛ رهنمای قرا ملکی، غلامحسین. (1392). بررسی‌های تأثیر فعالیت R&D بر ارزش‌افزوده در واحدهای تحقیق و توسعه ایران. مجله علمی - پژوهشی سیاست‌گذاری اقتصادی، سال پنجم، شماره نهم، بهار و تابستان 1392.
مهرگان، نادر؛ سلطانی صحت. (1393). مخارج تحقیق و توسعه و رشد بهره‌وری کل عوامل تولید بخش صنعت. فصلنامه سیاست‌های راهبردی و کلان، سال دوم، شماره پنجم، بهار 1393، صص 24-1.
مرکز آمار ایران. نتایج آمارگیری از کارگاه‌های دارای فعالیت تحقیق و توسعه 1398.
مرادی، مهدی؛ سلمان پور زنوز، علی؛ حسین زاده، هدایت. (1398). بررسی تأثیر فعالیت‌های تحقیق و توسعه بر ارزش‌افزوده بخش صنعت ایران. فصلنامه توسعه تکنولوژی صنعتی، شماره سی‌وپنج، بهار 1398، صص 34-19.
واعظ، محمد؛ طیبی، کمیل؛ قنبری، عبدالله. (1386). نقش هزینه‌های تحقیق و توسعه در ارزش‌افزوده‌ی صنایع با فناوری بالا. فصلنامه بررسی‌های اقتصادی، دوره 4، شماره 4، زمستان 1386، صفحات 72 -53.
Aiginger, K. & M. Falk (2005). "Explaining Differences in Economic Growth among OECD Countries". Empirica 32(1): 19-43.
Aldieri, L., Makkonen, T., & Vinci, C. P. (2019). Spoils of innovation? Employment effects of R&D and knowledge spillovers in Finland. Economics of Innovation and New Technology, 30(4), 356-370.‏
Bogliacino, F., & Vivarelli, M. (2010). The job creation effect of R&D expenditures.‏
Bogliacino, F., & Vivarelli, M. (2012). The job creation effect of R&D expenditures. Australian Economic Papers, 51(2), 96-113.
‏Bogliacino, F., Piva, M., & Vivarelli, M. (2012). R&D and employment: An application of the LSDVC estimator using European microdata. Economics Letters, 116(1), 56-59.
Bozkurt, C. (2015). R&D expenditures and economic growth relationship in Turkey. International Journal of Economics and Financial Issues, 5(1), 188-198.‏
Baneliene, R., & Melnikas, B. (2019). Economic Growth and Investment in R&D: Contemporary Challenges for the European Union. Contemporary Economics, 14(1), 38-58.‏
Ciarli, T., Marzucchi, A., Salgado, E., & Savona, M. (2018). The effect of R&D growth on employment and self-employment in local labour markets.‏
Elhorst, J. P. (2014), Handbook of Regional Science, (M. M. Fischer and P. Nijkamp, Eds.), Handbook of Regional Science, Berlin, Heidelberg: Springer Berlin Heidelberg.
Falk, M. (2007). R&D spending in the high-tech sector and economic growth. Research in economics, 61(3), 140-147.‏
Goel, R. K., Payne, J. E., & Ram, R. (2007). R&D expenditures and US economic growth: A disaggregated approach. Journal of policy modeling, 30(2), 237-250.‏
He, S., & Wang, J. (2018, June). Study on Economy Growth and Employment of R&D Based on Empirical. In 2018 3rd International Conference on Humanities Science, Management and Education Technology (HSMET 2018) (pp. 767-770). Atlantis Press.‏
Jamaliah, F. (2016). “The Effect of Investment to Value Added Production, Employment Absorption, Productivity, and Employees’ Economic Welfare in Manufacturing Industry sector in West Kalimantan Province”, Procedia - Social and Behavioral Sciences, Vol. 219, 387-393.
Kwack, S. Y., & Lee, Y. S. (2006). Analyzing the Korea's growth experience: The application of R&D and human capital-based growth models with demography. Journal of Asian Economics, 17(5), 818-831.‏
Kancs, D. A., & Siliverstovs, B. (2016). R&D and non-linear productivity growth. Research policy, 45(3), 634-646.‏
LeSage, J. P. (1999). The theory and practice of spatial econometrics. University of Toledo. Toledo, Ohio28(11).
Minniti, A., & Venturini, F. (2017). The long-run growth effects of R&D policy. Research Policy, 46(1), 316-326.‏
Parisi, M. L., Schiantarelli, F., & Sembenelli, A. (2006). Productivity, innovation and R&D: Micro evidence for Italy. European Economic Review, 50(8), 2037-2061.‏
Romer, D. (2006) Advanced Macroeconomics; McGraw-Hill Companies, USA, Third Edition.
Sadeghi, M., & Keyfarokhi, I. (2014). Effects of R&D and Technology Imports on Employment: The Case of Iran. Iranian Journal of Economic Studies, 3(2), 99-123.
Shah, I. H., Kollydas, K., Lee, P. Y., Malki, I., & Chu, C. (2022). Does R&D investment drive employment growth? Empirical evidence at industry level from Japan. International Journal of Finance & Economics.‏
Tsang, E. W., Yip, P. S., & Toh, M. H. (2008). The impact of R&D on value added for domestic and foreign firms in a newly industrialized economy. International Business Review, 17(4), 423-441.‏
Varian H. R.  (1978). Microeconomic Analysis, W. W. Norton &, Company, New York.