تحلیل فضایی اثرات توسعه فناوری، اطلاعات و ارتباطات بر جذب گردشگر در استان-های ایران

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه اقتصاد، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

2 دانشجوی دکتری توسعه اقتصادی، گروه اقتصاد و مدیریت، دانشگاه ارومیه

10.30465/jnet.2023.42822.1944

چکیده

توسعه فناوری، اطلاعات و ارتباطات می‌تواند از طریق شناساندن بیشتر و تسهیل دسترسی به جاذبه‌ها و امکانات مقاصد توریستی، صنعت گردشگری را رونق دهد و از آنجا که معمولا شناخت مقاصد گردشگری توام با شناسایی مناطق مجاور همراه است و گردشگران در مسافرت خود تمایل به بازدید از مناطق مجاور را نیز دارند. لذا، توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات می‌تواند اثرات سرریز فضایی را نیز به همراه داشته باشد و موجب افزایش گردشگران در مناطق مجاور شود. به این ترتیب در پژوهش حاضر تاثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات در جذب گردشگر در بین استان‌های کشور با رویکرد اقتصادسنجی فضایی طی بازه زمانی 1390-1398 مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس نتایج به دست آمده، شاخص توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات، تعداد پزشک متخصص، تعداد مراکز فرهنگی، طول راه‌ها (آزاد راه‌ها و بزرگ‌راه‌ها)، اثرات مثبت و معنی‌داری بر افزایش تعداد گردشگران مقاصد گردشگری و استان‌های مجاور آنها دارد. همچنین نتایج دلالت بر آن داشت که کشش مستقیم و سرریز فناوری اطلاعات و ارتباطات گردشگران ورودی برای استان‌های هدف و استان‌های مجاور بیش از کشش بقیه عوامل موثر بر گردشگری است که نشان می دهد استان‌های مجاور و نزدیک می‌توانند با توسعه روابط بینابین و برنامه‌ریزی منطقه‌ای مشخص سهم بسزایی را در رشد و توسعه صنعت گردشگری یکدیگر داشته باشند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Spatial analysis of technology, information and communication in attracting tourists in the provinces of Iran

نویسندگان [English]

  • Siavash Jani 1
  • vahid nikpey pesyan 2
1 Associate Professor, Faculty of Economics, Payam-e-Noor University,Tehran, Iran
2 PhD student in Economics, Department of Economics and Management, Urmia University
چکیده [English]

The development of technology, information, and communication can boost the tourism industry by further identifying and facilitating access to the attractions and facilities of tourist destinations, and since the recognition of tourist destinations is usually accompanied by the identification of adjacent regions and the tourists tend to travel visit adjacent regions. Therefore, the development of information and communication technology can also have the effects of spatial overflow and increase the number of tourists in adjacent regions. Thus, in This study, the impact of information and communication technology on tourist attraction among the provinces was investigated with a spatial econometric approach during the period 2011-2019. The results show that ICT development, the number of specialist physicians, the number of cultural centers, length of roads (freeways and highways), have positive and significant effects on destinations and neighboring provinces' tourist attraction also the results indicated that direct and spatial elasticity of information and communication technology of tourists for the target provinces and neighboring provinces is more than the elasticity of other factors affecting tourism, Which shows that neighboring and nearby provinces has significant contribution on each other's tourism industry growth and development of by developing mutual relations and specific regional planning.
Key words: tourism, Information and Communications Technology, spillover effects.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Tourism
  • Information and Communications Technology
  • Spillover Effects
  • province JEL Classification: Z3
  • O32
  • J23

مراجع

اکبری، نعمت الله (1384). مفهوم فضا و چگونگی اندازه‌گیری آن در مطالعات منطقه­ای. فصلنامه پژوهش­های اقتصادی ایران، سال 7، شماره، ص 39-68.
اکبری، نعمت الله و عسگری، علی (1382). روش­شناسی اقتصادسنجی فضایی، تئوری و کاربرد، مجله پژوهشی دانشگاه اصفهان، جلد دوازدهم، 1(2)، سال، ص 93-122.
برادران نیا، آیدا و پوراحمد، احمد و فرهودی، رحمت الله (1396). ارزیابی نقش فناوری اطلاعات در ارتقای صنعت گردشگری جزیرۀ کیش، نشریه گردشگری شهری، دورۀ 4، شمارۀ 4، زمستان 1396، ص 13-34.
پورفرج، علیرضا و عیسی­زاده روشن، یوسف (1389). فناوری اطلاعات و ارتباطات، صنعت گردشگری، رشد اقتصادی. فصلنامه اقتصاد و تجارت نوین، شماره 13، ص 66-46.
جانی، سیاوش و نیک­پی پسیان، وحید (1398). اثرات سرریز فضایی و رقابت استان­های کشور در جذب گردشگر رویکرد اقتصادسنجی فضایی، اقتصاد و مدیریت شهری، 8 (1)، ص 21-38.
حمیدی رزی، داود و سیف، اله مراد (1396). عوامل موثر بر شاخص شدت مصرف انرژی استان­های کشور با رهیافت داده­های تابلویی پویای فضایی، فصلنامه مطالعات اقتصاد انرژی، سال سیزدهم، ص 103-61.
خزائی پول، جواد و عطافر، علی و پورمصطفی خشکرودی، مهدی (1391). عوامل موثر بر پذیرش فناوری اطلاعات در صنعت گردشگری، فصلنامه علمی پژوهشی مطالعات مدیریت گردشگری، سال هفتم، شماره 18، تابستان 91، ص 131-156.
رجب زاده قطری، علی و شفیعی، ساناز و حسن زاده، علیرضا و جهانیان، سعید (1396). بررسی تأثیر فناوری اطلاعات بر توسعة پایدار مقاصد گردشگری به­منظور توسعة مقاصد گردشگری هوشمند با استفاده از رویکرد فراترکیب، فصلنامه علمی-پژوهشی تحقیقات بازاریابی نوین، سال هفتم، شماره چهارم، شماره پیاپی (27)،  زمستان  693، ص 95-116.
رشیدی، شیما و تاج­زاده نمین، ابوالفضل و ناصری، علی (1391). نقش مدیریت اطلاعات و اینترنت در صنعت گردشگری، پایان نامه کارشناسی ارشد، مدیریت جهانگردی، گرایش بازاریابی، دانشگاه علامه طباطبایی، تابستان 1391.
سجادی، زینب السادات و آیت، سیدسعدی (1399). کاربردهای فناوری اطلاعات و ارتباطات در صنعت گردشگری، اولین کنفرانس بین المللی شهر الکترونیک.
سوری، علی (1392)، اقتصادسنجی، چاپ هفتم، انتشارات فرهنگ شناسی.
شاهیوندی، ا و وارثی و محمدی، م (1390). ارزیابی توزیع فضایی شاخص­های فناوری اطلاعات و ارتباطت در مناطق چهارده گانة شهرداری اصفهان، فصلنامة علمی پژوهشی پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران، ص 906-887.
گشتیل، فروغ، صفایی پور، مسعود و رحیمی چم خانی، علیرضا، پناهی نژاد، ابوطالب و موسوی، سید چمران (1394). تأثیر استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات بر شکل­گیری گردشگری الکترونیکی در بین گردشگران ورودی به شهر شیراز، مجلّة جغرافیا و توسعة فضای شهری، سال دوم، شمارة 2، پاییز و زمستان 1394 ، شمارة پیاپی 3، ص 55-73.
لشکربلوکی، م و احمدی، م (1386). طراحی مدل راهبردی برنامه جامع فناوری اطلاعات شهر تهران با رویکرد توسعه اطلاعاتی، مقالة ارائه شده در اولین کنفرانس بین المللی شهر الکترونیک، مرکز همایش­های علمی جهاد دانشگاهی تهران.
هاشمی، محبوب فر، م.، خاکی، ن.، و مختاری (1393). تحلیل عوامل مؤثر در برنامه­ریزی توسعة گردشگری الکترونیک با استفاده از مدل راهبردی SWOT، مطالعة موردی ایران، فصلنامة مدیریت گردشگری، ص 84-73.
یاری، مازیار و وظیفه دوست، حسین (1386). گردشگری الکترونیکی، تاثیر متقابل تجارت الکترونیکی در صنعت گردشگری. چهارمین همایش ملی تجارت الکترونیکی.
Alexandru, A., Ianculescu, M., Paryan, M., & Jitaru, E. (2007). ICT and its impact upon the globalization and accessibility of the education in the health domain. Proceedings of the sixth international conference on education and educational technology, pp. 287-291.
Ankomah, P., Trent, L. (2019). Virtual Tourism and Its Potential for Tourism Development in Sub-Saharan Africa, Category: Hospitality, Travel, and Tourism Management.
Anselin, L. (1988). Spatial econometrics: Methods and models. Dordrecht: Springer.
Ding, R., Huang, M. (2021). The Spatial Difference of “Internet plus Tourism” in Promoting Economic Growth. Sustainability 2021, 13, 11788.
Elhorst JP (2010). Spatial panel data models. In: Fischer MM, Getis A (eds) Handbook of applied spatial analysis, Springer, Berlin, Heidelberg and New York, 377-407.
Enz, C.A, (2012). Strategies for the Implementation of Service Innovations. Cornell Hosp. Q. 2012, 53, 187–195.
Esmat, Z. (2016). Analysis of ICT usage patterns, benefits and barriers in tourism SMEs in the Middle Eastern countries: The case of Dubai in UAE, Journal of Vacation Marketing, 1–16.
Kelles-Viitanen, A. (2003). The role of ICT in poverty reduction. The Finnish Economy and Society, 1, 82-94.
Kisla, T., Arikan, Y. D., & Sarsar, F. (2009). The investigation of the usage of ICT in university lecturers’ courses. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 1(1), 502-507.
Kumar, S., & Sharma, D. (2017). Study of ICT and tourism led growth in India and Thailand. Social Science Asia, 3(3), 24-31.
Law, R.; Leung, D.; Au, N. Hee “Andy” Lee, (2013). Progress and Development of Information Technology in the Hospitality Industry. Cornell Hosp. Q. 2013, 54, 10–24.
Leiper, N. (1995). Tourism management. RMIT press. Melbourne.
Lesage, J. P. (1999). Spatial Econometrics. University of Toledo.
Getis, A., Ord, J. K. (1992).  The Analysis of Spatial Association by Use of Distance Statistics.Geographical Analysis, 24(3), 189-206.
Levin, A. Lin, C. F. & Chu, C. S. J. (2002). “Unit root tests in panel data: asymptotic and finite-sample properties”. Journal of econometrics, Vol.108, No.1. pp.1-24.
Maoying, W.; Junliang, L.U, (2016). New characteristics of Chinese outbound tourist behavior in the context of the internet. Tour. Trib. 2016, 31, 5–7.
Mohamed, I., & Moradi, L. (2011). A Model of E-Tourism Satisfaction Factors for Foreign Tourists, Australian Journal of Basic and Applied Sciences, 5(12), 877-883.
Munar, A.M.; Jacobsen, J.K.S, (2014). Motivations for sharing tourism experiences through social media. Tour. Manag. 2014, 43, 46–54.
Naramski, M, (2020). The Application of ICT and Smart Technologies in Polish Museums—Towards Smart Tourism. Sustainability 2020,12, 9287.
Ogechi, A., & Olaniyi, E, (2020). ICT, infrastructure, and tourism development in Africa, Tourism Economics 2020, Vol. 26(1) 97–114.
Ramos, V., Ruiz-Pérez, M., Alorda, B. (2021). A Proposal for Assessing Digital Economy Spatial Readiness at Tourism Destinations. Sustainability 2021, 13, 11002.
Ray F., Iunius, L., Diana, F. (2015). Raising Competitiveness for Tourist Destinations through Information Technologies within the Newest Tourism Action Framework Proposed by the European Commission, Sustainability 2015, 7, 12891-12909.
Redoli, J., Mompo, R., Garcıa-Dıez, J., & Lopez-Coronado, M. (2009). A model for the assessment and development of Internet-based information and communication services in small and medium enterprises. Technovation, 28(7), 424–435.
Salimi, L., & Ghonoodi, G. H. (2011). The study and comparison of curriculum in smart and traditional schools. Procedia Social and Behavioral Sciences, 15, 3059–3062.
Siwei, Z.; Fang, F, (2014). Development of a model for a cluster-based virtual tourism supply chain. Tour. Trib. 2014, 29, 46–54.
Surender, K., Durgansh, SH, (2021). Study of ICT and Tourism Led Growth in India and Thailnd, Social Science Asia, Volume 3 Number 3, p: 24-31.
Wang, D.; Park, S.; Fesenmaier, D.R, (2011). An Examination of Information Services and Smartphone Applications. Proceedings of 16th Annual Graduate Student Research Conference in Hospitality and Tourism, Houston, TX, USA, 6–8 January 2011.
Zhou, X., Chen, W. (2021). The Impact of Informatization on the Relationship between the Tourism Industry and Regional Economic Development. Sustainability 2021, 13, 1-23.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 22 شهریور 1401
  • تاریخ بازنگری: 04 آذر 1401
  • تاریخ پذیرش: 06 آذر 1401

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار