نارسایی های جداول داده- ستانده متعارف در ایران و راهکار برون رفت در سنجش صادرات و واردات ارزش افزوده

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه توسعه و برنامه‌ریزی، دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی

2 استادیارگروه توسعه و برنامه‌ریزی، دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی

3 دکتری اقتصاد، دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی

4 کارشناسی ارشد اقتصاد، دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی

5 دانشجوی کارشناسی ارشد اقتصاد، دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی

10.30465/jnet.2022.41913.1914

چکیده

ظهور نظریه‌های نوین تجارت بین‌الملل به شکل «تجارت در کارکردها» در مقابل نظریه‌های سنتی «تجارت در کالاها» بستر تحولات نظام حسابداری بخشی را از جدول واردات رقابتی به جدول واردات غیررقابتی در قرن 21ام فراهم نمود. در پی این تحولات، کشورهای مختلف جهان محاسبه جدول واردات غیررقابتی را در دستور کار خود قرار داده‌اند. اما، در ایران دو نهاد رسمی از دهه 1350 جداول واردات رقابتی را محاسبه می‌کنند که دارای نارسایی‌هایی است.کانون توجه مقاله حاضر واکاوی این نارسایی‌ها و ارائه راهکار حول سه پرسش است: یک- آیا با بکارگیری فرض تناسب واردات می‌توان واردات را از جدول متقارن متعارف تفکیک و بدین ترتیب سازگاری و هماهنگی را بین آن دو برقرار نمود؟ دو- ارقام مستخرج از روش مذکور با جدول محاسبه شده چه میزان اختلاف دارد؟ سه- انعطاف‌پذیری کدامیک از دو نوع پایه‌های آماری (متعارف و داخلی) در تحلیل نظریه‌های نوین تجارت بین‌الملل بیشتر است؟ یافته‌های کلی این مطالعه در پاسخ به پرسش‌های مذکور و با استفاده از آخرین جدول آماری سال 1395 بانک مرکزی، حاکی از آن است که نخست هیچ‌گونه سازگاری و هماهنگی بین جدول مصرف واردات با جدول مصرف متعارف و جدول متقارن متعارف وجود ندارد. حال آن‌که جدول پیشنهادی مقاله این سازگاری را تضمین می‌کند. دوم- خطاهای آماری در سطح کلان بین مثبت 7/1 درصد و منفی 7/1 درصد است، حال آن‌که دامنه این خطاها از منظر جمع سطری بخش‌ها بین مثبت 5/72 درصد تا منفی 9/21 درصد را نشان می‌دهند. سوم- جدول پیشنهادی این مطالعه برای کاربرد نظریه‌های نوین تجارت بین‌الملل قابلیت دارد و نتایج آن نشان می‌دهند که اقتصاد ایران 93/0 درصد ارزش‌افزوده در صادرات ناخالص خود را صادر می-کند، حال آن‌‌که تخصص‌گرایی عمودی آن معادل واردات ارزش‌افزوده است برابر با 07/0 درصد است و حاکی از آن است که اقتصاد ایران هنوز در مراحل آغازین فرایند تولید قرار دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Fallacies of Conventional Import Type Input-Output Table in Iran and Way out in Measuring Value-added in Exports and Imports

نویسندگان [English]

  • Ali Asghar Banouei 1
  • Ali Arabmazar Yazdi 2
  • Afsaneh Sherkat 3
  • Azin Kiani Rad 4
  • Negin Sadeghi 5
1 Professor of Economics, Department of Development and Planning, Allameh Tabataba’i University
2 Assistant Professor of Economic, Department of Development and Planning, Allameh Tabataba’i University
3 PhD of Economics, Allameh Tabataba’i University
4 Mastert of Economic, Department of Planning and Development, Allameh Tabataba’i University
5 Master Student of Economic, Department of Planning and Development, Allameh Tabataba’i University
چکیده [English]

The emergence of the new trade theories, known as “Trade-in-Steps” versus traditional theories “Trade-in-Goods” provided major changes in the sectoral accounting system from prevailing competitive import type in the 20th century to non-competitive type table in the 21 century. The former can be used to quantify the traditional theories but is unable to satisfy the new theories whereas the latter can provide the data requirements. To solve this issue, different countries have attempted to estimate non-competitive import type tables. But in Iran, two official institutions have been estimating competitive import type tables since the 1970s, which have aspects of these fallacies. The main purpose of this article is to explore different aspects of this fallacies and suggests a way out with the three following questions: One- Can the application of import proportionality assumption separate imports from the conventional symmetric table and hence set consistency between them? Second-How much is the statistical errors between the suggested table and the official table? Third- Which one of the two statistical bases (competitive and non-competitive imports type tables) has more flexibilities in quantifying the new trade theories? Using the latest survey-based input-output table of 2016, the results reveal that first, there is non-consistency between official estimated tables whereas the proposed tables guarantees such consistency. Second, the statistical errors at the macro level are between positive and negative 1.7 percent whereas at the sectoral level are between positive 72.5 to negative 21.9 percent. Third, the share of domestic value-added in growth exports is 93 percent whereas the share of vertical specialization (which is equivalence to the foreign value-added) is 7 percent which suggests that the Iranian economy is at the beginning of the production process chain.

کلیدواژه‌ها [English]

  • "Competitive import table"؛ "Non-competitive import table"؛ "Import proportionality assumption"؛ "Domestic value-added in gross exports؛ " "value-added in imports" JEL Classification:D57
  • F10

مراجع

بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران (1399). جدول داده- ستانده سال 1395 اقتصاد ایران، اداره حساب­های اقتصادی.
بانوئی، علی اصغر (1391)، "ارزیابی شقوق مختلف نحوه منظور کردن واردات و روش های تفکیک آن با تاکید بر جدول متقارن سال 1380"، فصلنامه سیاستگذاری اقتصادی، شماره ۵۸، صص 74-31.
بانوئی، علی اصغر (1376)، "جدول داده- ستانده در بستر تحولات اقتصادی و اجتماعی در نیم قرن اخیر"، مجموعه مقالات اولین همایش جدول داده- ستانده و کاربردهای آن، دانشکده اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبایی و مرکز آمار ایران.
بانوئی، علی اصغر، الماسی کوپایی، بهزاد، جهانی، آزیتا، عامری، مهری، لعلی، مهیا، سعادتمندی، سعید (1395)، "بررسی ماهیت و کارکرد قیمت در چرخه­های مرئی و غیرمرئی تولید محصول در جداول پولی و فیزیکی: تجربه آلمان"، فصلنامه پژوهش­های اقتصادی ایران، شماره ۶۸، صص 97-59.
بانوئی، علی اصغر (1399)،" نگاه تاریخی به آسیب شناسی جداول داده- ستانده در ایران و راهکارهای برون رفت از آن"، مرکز پژوهش­های مجلس شورای اسلامی.
بانوئی، علی اصغر، فهیمی، بهاره (۱۴۰۰)،" به کارگیری متوسط فاصله انتشار در شناسایی زنجیره‌های تولید و نسبت آن با ارزش افزوده داخلی در صادرات ناخالص و تخصص گرایی عمودی: مطالعه موردی اقتصاد ایران"، فصلنامه تحقیقات اقتصادی، شماره 2، صص 25-58.
بانوئی، علی اصغر، موسوی نیک، سیدهادی، اسفندیاری گلوکن، مجتبی، ذاکری، زهرا (1394)، "تعاریف و مفاهیم پایه­ای، پایه­های نظری و روش محاسبه جداول داده- ستانده متقارن: تجربه ایران و جهان"، انتشارات مرکز پژوهش­های مجلس شورای اسلامی.
مرکز آمار ایران (1401)، جدول داده- ستانده سال 1395 اقتصاد ایران، دفتر حساب­های اقتصادی.
Brumm, J., Georgiadis, G., Gräb, J., & Trottner, F. (2019). "Global Value Chain        Participation and Current Account Imbalances". Journal of International Money and   Finance, 97, 111-124.
Chen, G. Q., & Zhang, B. (2010). “Greenhouse gas emissions in China 2007: inventory and input–output analysis”. Energy Policy, 38(10), 6180-6193.
Chenery, H., Robinson, S. Syrquin, M. (1986). “Indudtriazation and Growth”, World Bank.
Dietzenbacher, E., Albino, V., & Kuhtz, S. (2005, June). “The Fallacy of Using US-type        Input-Output Tables”. In International Conference on Input-Output Techniques,     Beijing China.
Chen, X., Cheng, L. K., Fung, K. C., Lau, L. J., Sung, Y. W., Zhu, K., & Duan, Y. (2012), “Domestic Value Added and Employment Generated by Chinese Exports: A Quantitative Estimation”. China Economic Review, 23(4), 850-864.
Dietzenbacher, E., Los, B., Stehrer, R., Timmer, M., & De Vries, G. (2013). “The      construction of world input–output tables in the WIOD project”. Economic systems         research, 25(1), 71-98.
Eurostat (2008), “Methods of Supply, Use and IOTs”, European Commission,           Luxembourg.
Feenstra, R.C and Taylor, A.M (2017), “International Trade”, World Publisher, Fourth          Edition.
Hummels, D., Ishii, J., & Yi, K. M. (2001). “The nature and growth of vertical          specialization in world trade”. Journal of international Economics, 54(1), 75-96.
Johnson, R. C., & Noguera, G. (2012). “Accounting for Intermediates: Production Sharing and Trade in Value Added”. Journal of international Economics, 86(2), 224-         236.
Koopman, R., Wang, Z., & Wei, S. J. (2014). “Tracing Value-added and Double Counting in Gross Exports”. American Economic Review, 104(2), 459-94.
Kronenberg, T. (2012). “Regional Input-output Models and the Treatment of Imports in         the European System of Accounts (ESA)’. Jahrbuch für Regionalwissenschaft, 32(2), 175-191.
Lin, B., & Sun, C. (2010). “Evaluating carbon dioxide emissions in international trade of China”, Energy policy, 38(1), 613-621.
Los, B., Timmer, M. P., & de Vries, G. J. (2016). “Tracing Value-added and Double Counting in Gross Exports: Comment”. American Economic Review, 106(7), 1958-  66.
Miller, R. E., & Blair, P. D. (2022). “Input-Output Analysis: Foundations and Extensions”. Cambridge University Press.
Minx, J. C., Baiocchi, G., Peters, G. P., Weber, C. L., Guan, D., Hubacek, K. (2011). “A “carbonizing dragon”: China’s fast growing CO2 emissions revisited”. Environmental science & technology, 45(21), 9144-9153.
Miroudot, S., & Ye, M. (2021). “Decomposing Value Added in Gross Exports”,          Economic Systems Research, 33(1), 67-87.
Mohajeri, P., & Banouei, A. A. (2021). “Estimating Domestic Value-Added in Gross Exports and Its Relation to Vertical Specialization: The Case of Iran”. Iranian Journal of Economic Studies, 10(1), 7-29.
National Research Council (2006). “Analyzing the U.S. Content of Imports and the     Foreign Content of Experts”, Washington D.C.
Patunru, A. A., & Athukorala, P. C. (2021). “Measuring Trade in Value Added: How Valid is the Proportionality Assumption?”, Economic Systems Research, 33(1):1-9.
Peters, G. P., Hertwich, E. G. (2008). “CO2 embodied in international trade with   implications for global climate policy”, Enviromental Science and Technology, 42(5):1401-1407.
Statistical Center of Iran (1977), “the 1973 Input-Output Table: Methodology and       Tentative Estimate”, Tehran, Iran.
Su, B., Huang, H. C., Ang, B. W., & Zhou, P. (2010). “Input–output analysis of CO2 emissions embodied in trade: the effects of sector aggregation”, Energy Economics, 32(1), 166-175.
Timmer, M. P., Dietzenbacher, E., Los, B., Stehrer, R., & De Vries, G. J. (2015). “An            illustrated user guide to the world input–output database: the case of global           automotive production”, Review of International Economics, 23(3), 575-605.
United Nation (2018). “Handbook on Supply, Use and Input-output Tables with        Extensions and Applications”, Department of Economic and Social Affairs, Statistical Division, New York.
Wang, Z., Wei, S. J., & Zhu, K. (2013). “Quantifying International Production Sharing          at the Bilateral and Sector Levels, National Bureau of Economic            Research.
Weber, C. L., Peters, G. P., Guan, D., & Hubacek, K. (2008). “The contribution of Chinese exports to climate change”. Energy Policy, 36(9), 3572-3577.
World Bank (2020). “Trading for Development in the Age    of Global Value Chains”, World Washington D.C.
Zhong, S. and Su, B. (2021). “Investigating ASEAN’s Participation in Global Value Chains: Production Fragmentation and Regional Integration”, Asian Development Review, 28(2):159-18.
اقتصاد و تجارت نوین
دوره 17، شماره 2
تیر 1401
صفحه 3-36

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 10 تیر 1401
  • تاریخ بازنگری: 27 تیر 1401
  • تاریخ پذیرش: 10 مرداد 1401

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار