تاثیر مالی سازی بر آلودگی محیط زیست در ایران

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه اقتصاد، دانشگاه آیت‌الله العظمی بروجردی

2 کارشناسی ارشد اقتصاد، گروه اقتصاد، دانشگاه آیت‌الله العظمی بروجردی

10.30465/jnet.2022.41844.1913

چکیده

طی دهه‌های اخیر، علاوه بر گسترش قابل توجه بخش مالی نسبت به بخش حقیقی کشور، سرمایه‌گذاری و انتقال منابع پولی بنگاه‌های غیرمالی و افراد به بازارهای مالی نیز افزایش یافته است. این پدیده که مالی‌سازی نام دارد، یکی از عوامل مهم اثرگذار بر آلودگی محیط‌زیست تلقی می‌شود. در مطالعات داخلی رابطه آلودگی محیط‌زیست با متغیرهای بسیاری بررسی شده است. اما، تاکنون در پژوهشی چگونگی تاثیر مالی‌سازی بر محیط‌زیست مورد بررسی قرار نگرفته است. با توجه به اهمیت موضوع، هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر مالی‌سازی بر آلودگی محیط‌زیست ایران طی دوره زمانی 1398-1352 است. به منظور تجزیه و تحلیل داده‌ها از رویکرد سیستم معادلات همزمان استفاده شده است. نتایج نشان دادند مالی‌سازی تاثیر مثبت و معنی‌داری بر آلودگی محیط‌زیست دارد. مصرف انرژی و رشد اقتصادی تاثیر مثبت و معنی‌دار و مجذور رشد اقتصادی تاثیر منفی و معنی‌داری بر آلودگی محیط‌زیست دارند. با توجه به نتایج، فرضیه منحنی زیست محیطی کوزنتس در کشور تایید می‌شود. همچنین، فرآیند مالی‌سازی با افزایش سودآوری و بازدهی افراد فعال در بخش مالی و رشد تقاضا برای محصولات مصرف‌کننده انرژی، میزان مصرف انرژی را افزایش داده است؛ از سوی دیگر مالی‌سازی با انتقال سرمایه از بخش حقیقی به بخش مالی سبب ناتوانی در استفاده از فن‌آوری و تجهیزات دوست‌دار محیط‌زیست شده است. لذا، مالی‌سازی باعث افزایش آلودگی محیط‌زیست در ایران شده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Impact of Financialization on Environmental Pollution in Iran

نویسندگان [English]

  • Reza Maaboudi 1
  • Zeynab Dare Nazari 2
1 Assistant Professor, Department of Economics, Ayatollah Ozma Borujerdi University
2 M.A. in Economics, Department of Economics, Ayatollah Ozma Borujerdi University
چکیده [English]

In recent decades, in addition to the significant expansion of the financial sector with compared to the country's real sector, investment and transfer of monetary resources of non-financial firms and individuals to the financial markets have also increased. This phenomenon, called financialization, is considered one of the most influential factors affecting environmental pollution. The relationship between environmental pollution and many variables has been studied in internal studies. But, the impact of financialization on the environment has not been investigated in any research yet. According to the subject’s importance, the present paper aims to examine the financialization effect on environmental pollution in Iran during 1973-2019. The simultaneous equations system approach has been used to analyze the data. The findings showed that financialization has a positive and significant impact on environmental pollution. Energy consumption and economic growth have a positive and significant effect on environmental pollution, and economic growth squared leaves a negative and significant impact on environmental pollution. According to the results, is confirmed the Environmental Kuznets Curve hypothesis in the country. Also, the financialization process has increased the amount of energy consumption by raising the profitability and returns of active individuals in the financial sector and the growth of demand for energy-consuming products. On the other hand, financialization has driven an inability to use environmentally friendly technology and equipment by transmitting capital from the real sector to the financial sector. Hence, financialization has caused an increase in environmental pollution in Iran.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Financialization؛ Environmental Pollution؛ Economic Growth؛ Energy Consumption JEL Classification: G19
  • C30
  • Q50

مراجع

آذربایجانی، کریم، سرخوش­سرا، علی و یونس­پور، ساناز(1397)، "تحلیل تاثیر سرمایه­گذاری خارجی و آزادسازی تجاری در کیفیت محیط زیست و استفاده از انرژی پاک: مطالعه کشورهای منتخب درحال توسعه"، فصلنامه اقتصاد و تجارت نوین، سال 13، شماره 4، 27-1.
بهرامی، الهام، بهبودی، داود، سلمانی­بیشک، محمدرضا و شکری، مصطفی(1398)، "نقش توسعه مالی و آزادسازی تجاری بر انتشار گاز دی­اکسیدکربن در ایران"، فصلنامه سیاست­های راهبردی و کلان، دوره 7، شماره 1، 141-124.
تقی­نژاد عمران، وحید و کریمی فیروز­جایی(1397)، "توسعه مالی و عملکرد زیست­محیطی، انتشار co2؛ شواهدی از کشورهای عضو گروه دی8 و گروه جی7 بر رهیافت داده­های تلفیقی"، فصلنامه مطالعات راهبردی سیاست­گذاری عمومی، دوره 8، شماره 29، 204-181.
خانی، فاطمه و هوشمند، محمود(1397)، "بررسی تاثیر توسعه مالی بر آلودگی محیط­زیست کشورهای برگزیده صادرکننده نفت با تاکید بر حکمرانی خوب"، پژوهش­های اقتصاد پولی، مالی(دانش و توسعه سابق)، سال 25، شماره 15، 158-133.
رشنوادی، یعقوب، نوروزی، حسین، فیروزان سرنقی، توحید و بیگی، شاهرخ(1399)، "بررسی تعاملات بین نرخ ارز و بازار سهام در ایران: رویکرد سیستم معادلات همزمان"، تحقیقات مدلسازی اقتصادی، دوره 10، شماره 39، 146-111.
شکوهی­فرد، سیامک، سلمانپور زنوز، علی و موسوی، سیدکاظم(1396)، "اثر رشد اقتصادی، مصرف انرژی و توسعه مالی بر آلودگی محیط­زیست در ایران طی دوره 1395-1365"، مطالعات علوم محیط­زیست، دوره 2، شماره 3، 463-454.
عارفیان، محمدرضا، فرجی دیزجی، سجاد و قاسمی، سحر(1399)، "بررسی نقش انرژی تجدیدپذیر، انرژی تجدیدناپذیر و رشد اقتصادی بر انتشار کربن در کشورهای "OECD، فصلنامه اقتصاد و تجارت نوین، سال 15، شماره 3، 137-109.
عطایی کچوئی، الهام، آذین­فر، کاوه، داداشی، ایمان و شفیعی ماخکی، مریم(1399)، "واکاوی نقش توسعه مالی در کاهش کربن ایران؛ کاربردی از مدل رگرسیون فضایی"، فصلنامه مهندسی مالی و مدیریت اوراق بهادار، شماره 43، 198-180.
فرازمند، حسن، کامران­پور، سعیده و قربان­نژاد، مجتبی(1392)، "ارتباط بین توسعه مالی، رشد اقتصادی و مصرف انرژی در ایران؛ رویکرد آزمون باند و علیت تودا و یاماموتو"، فصلنامه اقتصاد مقداری(بررسی­های اقتصادی سابق)، دوره10، شماره 1، 58-33.
فطرس، محمدحسن و معبودی، رضا(1390)، "رشد اقتصادی، مصرف انرژی و آلودگی هوا در ایران"، فصلنامه اقتصاد محیط­زیست و انرژی، سال 1، شماره 1، 211-189.
فطرس، محمدحسن، معبودی، رضا و دره نظری، زینب(1400)، "بررسی رابطه بین مالی­سازی و پس­انداز ملی در ایران با استفاده از رویکرد داده­ها با تواتر مختلف(میداس)"، نشریه علمی سیاست­گذاری اقتصادی، سال 13، شماره 26، 119-89.
کاظمی، مهین دخت، فلاحی، محمدعلی و زین­الیان، اکرم(1392)، "بررسی اثر توسعه مالی بر انتشار گاز CO2 در ایران"، اقتصاد پولی، مالی، سال 3، شماره 2، 170-147.
گرجی، ابراهیم و مدنی، شیما(1382)، "بررسی نقش ثبات اقتصادی بر عملکرد رشد اقتصادی ایران با روش سیستم معادلات همزمان"، فصلنامه پژوهش بازرگانی، شماره 28، 24-1.
معبودی، رضا و دره نظری، زینب(1400)، "بررسی رابطه مالی­سازی با توزیع درآمد و رشد اقتصادی در ایران"، فصلنامه پژوهشنامه اقتصادی، دوره 21، شماره 82، 90-49.
مهدوی، ابوالقاسم و امیربابایی، سونای(1394)، "بررسی اثر توسعه مالی بر کیفیت محیط­زیست در ایران"، فصلنامه پژوهشهای اقتصادی(رشد و توسعه پایدار)، سال 16، شماره 4، 23-1.
Aalbers, M.B. (2019). “Financialization“”. Wiley, Retrieved from https://doi.org/10.1002/9781118786352.wbieg0598.pub2.
Abdul Shobande, O., & Ogbeifun, L. (2021): “The criticality of financial development and energy consumption for environmental sustainability in OECD countries: Evidence from dynamic panel analysis”. International Journal of Sustainable Development & World Ecology, DOI: 10.1080/13504509.2021.1934179.
Atsu, F., Adams, S., Adjei, J. (2021). “ICT, energy consumption, financial development, and environmental degradation in South Africa”. Heliyon, 7(7), e07328.
Barradas, R. (2017). “Financialisation and Real Investment in the European Union: Beneficial or Prejudicial Effects?” Review of Political Economy, 29(3), 376-413.
Bilgili, F., Koçak, E., & Bulut, U. (2016). “The Dynamic Impact of Renewable Energy Consumption on CO2 Emissions: A Revisited Environmental Kuznets Curve Approach”. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 54, 838–845.
Bui, D. T. (2020). “Transmission channels between financial development and 𝐶𝑂2 emissions: A global perspective”. Heliyon, 6(11), e05509.
Chang, S. C. (2015). “Effects of financial developments and income on energy consumption”. International Review of Economics and Finance, 35, 28–44.
Cheng, Y., Lu, L., Shao, T., Shen, M., & Jin, L. (2018). Decomposition Analysis of Factors Affecting Changes in Industrial Wastewater Emission Intensity in China: Based on a SSBM-GMI Approach”. International Journal of Environmental Research and Public Health, 15(12): 2779.
Destek, M. A., & Manga, M. (2021). “Technological innovation, financialization, and ecological footprint: evidence from BEM economies”. Environmental Science and Pollution Research, 28, 21991–22001.
Dogan, E., Amin, A., & Khan, Z. (2020).  “The impacts of different proxies for financialization on carbon emissions in top-ten emitter countries”, Science of the Total Environment, 740, 140127.
Epstein, G. (2001) “Financialization, Rentier Interests, and Central Bank Policymanuscript”. Department of Economics, University of Massachusetts, Amherst, MA, Dec, Retrieved from https://www.peri.umass.edu/fileadmin/pdf/financial/fin_Epstein.pdf.
Fu, Y. B., & Wang, S. X. (2014). “Population growth and the Environmental Kuznets Curve”. Simon Fraser University. https://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.943.8873&rep=rep1&type=pdf.
Gok, A. (2020). “The role of financial development on carbon emissions: a Meta regression analysis”. Environmental Science and Pollution Research, 27, 11618–11636.
He, L., Zhong, Z., Yin, F., & Wang, D. (2018). “Impact of Energy Consumption on Air Quality in Jiangsu Province of China”. Sustainability, 10(1), 1-22.
Hein, E., & Van Treeck, T. (2007). “Financialisation in Kaleckian/Post-Kaleckian Models of Distribution and Growth”. Macroeconomic Policy Institute (IMK) Hans Boeckler Foundation, Working Paper, 7/2007, Retrieved from https://www.econstor.eu/bitstream/10419/105890/1/imk-wp_2007-07.pdf.
Hein, E., & Van Treeck, T. (2010). “Financialisation and Rising Shareholder Power in Kaleckian/Post-Kaleckian Models of Distribution and Growth”. Review of Political Economy, 22(10), 205-233.
Ibrahim, M., & Vo, X. V. (2021). “Exploring the relationships among innovation, financial sector development and environmental pollution in selected industrialized countries”. Journal of Environmental Management, 284, 112057. Journal of Environmental Management 284 (2021) 112057
Islam, M. S. (2021). “Does financial development cause environmental pollution? Empirical evidence from South Asia”. Environmental Science and Pollution Research, Published Online: 17 August, 10.1007/s11356-021-16005-8.
Jiang, M., Kim, E., & Woo, Y. (2020). “The Relationship between Economic Growth and Air Pollution—A Regional Comparison between China and South Korea”. International Journal of Environmental Research and Public Health, 17(8), 1-20, 2761; https://doi.org/10.3390/ijerph17082761.
Khan, M., & Ozturk, I. (2021). “Examining the direct and indirect effects of financial development on CO2 emissions for 88 developing countries”. Journal of Environmental Management, 293, 112812.
Kurniawan, R., Sugiawan, Y., & Managi, S. (2021). “Economic growth – environment nexus: An analysis based on natural capital component of inclusive wealth”. Ecological Indicators, 120, 10698.
Lazar, D., Minea, A., & Purcel, A. (2019). “Pollution and economic growth: Evidence from Central and Eastern European countries”. Energy Economics, 81, 1121–1131.
Ma, X., & Fu, Q. (2020). “The Influence of Financial
Development on Energy Consumption: Worldwide Evidence”. International Journal of Environmental Research and Public Healt, 17, 1428.
Maji, I. K., Habibullah, M. S., & Saari, M. Y. (2017). “Financial development and sectoral CO2 emissions in Malaysia”. Environmental Science and Pollution Research, 24, 7160–7176.
Qin, L., Hou, Y., Miao, X., Zhang, X., Rahim, S., & Kirikkaleli, D. (2021). “Revisiting financial development and renewable energy electricity role in attaining China’s carbon neutrality target”. Journal of Environmental Management, 297, 113335
Sadorsky, P. (2010). “The impact of financial development on energy consumption in emerging economies”. Energy Policy, 3, 2528–2535.
Shkolnyk, I., Kozmenko, S., Kozmenko, O., & Mershchii, O. (2019). “The Impact of the Economy Financialization on the Level of Economic Development of the Associate EU Member States”. Economics and Sociology, 12(4), 43-58.
Tahir, T., Luni, T., Majeed, M. T., & Zafar, A. (2021). “The impact of financial development and globalization on environmental quality: evidence from South Asian economies”. Environmental Science and Pollution Research, 28, 8088–8101.
Vo, D. H., Nguyen, N. T., Vo, A. T., Ho, C. M., & Nguyen, T. C. (2021). “Does the Kuznets curve apply for financial development and environmental degradation in the Asia-Pacific region?” Heliyon, 7(4), e06708.
Wang, Y., & Gong, X. (2020). “Does financial development have a non-linear impact on energy consumption? Evidence from 30 provinces in China”. Energy Economics, https://doi.org/10.1016/j.eneco.2020.104845.
Xu, X., Huang, S., & An, H. (2021). “Identification and causal analysis of the influence channels of financial development on CO2 emissions”. Energy Policy, 159, 112277.
Zahoor, Z., Khan, I., & Hou, F. (2022). “Clean energy investment and financial development as determinants of environment and sustainable economic growth: evidence from China”. Environmental Science and Pollution Research, 29, 16006–16016.
Zaidi; S. A. H., Hussain, M., & Zaman, Q. U. (2021). “Dynamic linkages between financial inclusion and carbon emissions: Evidence from selected OECD countries”. Resources, Environment and Sustainability, 4, 100022.
Zhang, J. (2021). “Environmental Kuznets Curve Hypothesis on CO2 Emissions: Evidence for China”. Journal of Risk and Financial Management, 14(93), https://doi.org/10.3390/jrfm14030093.
Zhao, J., Zhao, Z., Zhang, H. (2019). “The impact of growth, energy and financial development on environmental pollution in China: New evidence from a spatial econometric analysis”. Energy Economics, 93, 104506.
Zwan, N. (2014). “Making sense of Financialization”. Socio-Economic Review, 12(1), 99–129.
اقتصاد و تجارت نوین
دوره 17، شماره 2
تیر 1401
صفحه 153-179

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 04 تیر 1401
  • تاریخ بازنگری: 30 شهریور 1401
  • تاریخ پذیرش: 23 شهریور 1401

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار