سنجش روابط بین بخشی آب و انرژی در دو منطقه اصفهان و یزد بر اساس رویکرد داده – ستانده دو منطقه‌ای

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموخته کارشناسی‌ارشد اقتصاد محیط‌زیست، دانشکده اقتصاد، مدیریت و حسابداری، دانشگاه یزد

2 دانشیار اقتصاد، دانشکده اقتصاد، مدیریت و حسابداری، دانشگاه یزد

3 دانشجوی دکترای اقتصاد، دانشگاه سیستان و بلوچستان

چکیده

جمعیت رو به رشد جهان به‌خصوص در کشورهای درحال‌توسعه از یک‌سو و عدم مدیریت صحیح منابع موردنیاز جمعیت از سوی دیگر برداشت بی‌رویه از منابعی مانند آب و انرژی را به دنبال داشته است. در این پژوهش از مدل داده – ستانده دو منطقه‌ای به‌منظور سنجش و تحلیل روابط آب و انرژی بین بخش‌های اقتصادی استان اصفهان و یزد و مدل پیوند برای بررسی جریان ترکیبی دو منبع و میزان تأثیرات پیوندی در هر منطقه در سال 1390 استفاده ‌شده است. نتایج جریان آب و انرژی ترکیبی حاکی از آن است که بخش «سایر خدمات» در اصفهان و در استان یزد بخش‌های «کشاورزی» و «ساخت محصولات کانی غیرفلزی» پرمصرف‌ترین و به عبارتی تأثیرگذارترین بخش‌ها از جهت مصرف در دو منطقه هستند بطوریکه مهم‌ترین گره مدیریتی در رابطه بین دو منبع آب و انرژی در مناطق مورد مطالعه در نظر گرفته می‌شوند. همچنین محاسبات جریان کل آب و انرژی در استان اصفهان بیانگر آن است که، بخش‌های «کشاورزی» و «سایر خدمات» جایگاه نخست در جریان صادرات و واردات آب و بخش «فلزات اساسی» و «ساخت کک، فرآورده‌های حاصل از تصفیه نفت وسوخت‌های هسته‌ای و ساخت مواد و محصولات شیمیایی» به ترتیب بیشترین صادرات و واردات انرژی را به خود اختصاص داده است. همچنین درمورد استان یزد دو بخش «کشاورزی» و «سایر خدمات» به ترتیب بیشترین صادرات و واردات آب و در مورد منابع انرژی نیز بخش‌ «ساخت محصولات کانی غیرفلزی» بزرگترین صادرکننده و واردکننده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Evaluating the energy - water nexus in the economic sectors of Isfahan and Yazd based on two regional input - output analysis

نویسندگان [English]

  • Frnaz Dehghan Banakoki 1
  • elham opera Jounaghani 1
  • Zahra Nasrollahi 2
  • zarei mehran 3
1 MSc Graduated of Environmental Economics, Department of Economics, Management and Accounting, Yazd university
2 Professor Economics, Department of Economics, Management and Accounting university Yazd
3 PHD Student in Economics, Sistan and Baluchestan University
چکیده [English]

In this research, the data-output model of two regions in order to measure and analyze water and energy relations between the economic sectors of Isfahan and Yazd and the link model to investigate the hybrid flow of two sources and the extent of link effects in each region in 2011 Used. The analysis shows that the two sectors of "water, electricity and gas" in Isfahan province and "manufacturing of non-metallic mineral products" in Yazd province are known as the most consumed sector in the field of energy consumption. Also, based on the estimated results in the present study, the "agriculture" sector in both provinces is known as the most consumed sector in the field of water. The results of combined energy and water flow show that the two sections "Making non-metallic mineral products" and "Agriculture" in Yazd have the largest hybrid energy and hybrid water flow, respectively. It has hybrid water. Regarding the analysis of the total energy and water flow between sectors in two regions, it can be mentioned that in Isfahan province, the two sectors of "basic metals" and "coke production, products from refining oil and nuclear fuels and manufacturing of chemical materials and products" as Important sectors in the field of export and import between the energy sector and the sectors of "agriculture" and "other services" in the field of export and import between the water sector are known. In the field of water resources, the "Agriculture" and "Other Services" sectors are the largest exporters and importers, respectively, and are known as the key sectors of Yazd province for the management of energy and water resources.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Water – Energy؛ linkage relationship؛ integrated resource management؛ Input - Output model of two regions JEL Classification: Q25
  • P28
  • P48
  • C45
  • D57

مراجع

اداره حساب‌های اقتصادی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران (1395). جدول داده – ستانده اقتصاد ایران سال 1389، آذرماه 1395.www.ead.cbi@.ir.
اسلامی، زینب، جنت رستمی، سمیه، اشرف زاده، افشین و پور محمد، یاور (1399). تأثیر رویکرد پیوندی آب، انرژی و غذا در مدیریت یکپارچه منابع آب شبکه آبیاری و زهکشی سفیدرود، نشریه آب‌وخاک (علوم و صنایع کشاورزی)، 34(1): 11-25.
پایگاه اینترنتی وزارت نیرو (1396). آمارنامه انرژی وزارت نفت.
پایگاه اینترنتی وزارت نیرو. ترازنامه هیدروکربنی انرژی کشور، (1390).
رضینی، طیب (1395). منطقه‌بندی اقلیمی ایران به روش کوپن - گایگر و بررسی جابه‌جایی مناطق اقلیمی کشور در سده بیستم، مجله فیزیک زمین و فضا، 43 (2): 419 -439.
سالنامه آماری کشور (1398). مرکز آمار ایران.
سالنامه انرژی (1398). معاونت امور برق و انرژی، دفتر برنامه‌ریزی و اقتصاد کلان برق و انرژی.
صفایی، وحیده، پورمحمد، یاور و داوری، کامران (1399). رویکرد به‌هم پیوسته آب، انرژی و غذا در مدیریت منابع آب (مطالعه موردی: محدوده مشهد)، نشریه آبیاری و زهکشی ایران، 14(5): 1721-1708.
قربانی، الهام، منعم، محمدجواد و واعظ ‌تهرانی، مهسا (1399). توسعه مدل پیوند آب، انرژی و غذا در سطح شبکه‌های آبیاری بر اساس شاخص‌های کفایت و پایداری آب (مطالعه موردی شبکه آبیاری قزوین)، تحقیقات مهندسی آبیاری و زه‌کشی، 21(80): 61-80.
گودرزی، محمدرضا، پیریایی، رضا و موسوی، میرمحمد (1397). درک پیوند آب – غذا – انرژی و مدیریت برای بهره‌وری از منابع آب موجود، نشریه آب و خاک (علوم و صنایع کشاورزی)، 34(2): 268-255.
مرکز آمار ایران (1390). حساب‌های ملی آمار حساب‌های منطقه‌ای، مرکز آمار ایران، 1395-1390.
منعم، محمدجواد، دلاور، مجید و حسینی، سید معین (1399). کاربرد و ارزیابی پیوند آب، غذا و انرژی (نکسوس) در مدیریت شبکه‌های آبیاری: مطالعه موردی شبکه آبیاری زاینده‌رود، نشریه آبیاری و زهکشی ایران، 1(14): 275-285.
میرزایی، شکیبا، قهرمان، بیژن، مساعدی، ابوالفضل و ضرغامی، مهدی (1397). بررسی اهمیت پیوند آب - انرژی - امنیت غذایی در حوضه زرینه رود، ایران، پنجمین کنفرانس انجمن انرژی ایران، کنفرانس بین‌المللی فناوری و مدیریت انرژی با رویکرد پیوند انرژی، آب و محیط‌زیست.
Bizikova, L., Roy, D., Swanson, D., Venema, H. D., & McCandless, M. (2013). The water-energy-food security nexus: Towards a practical planning and decision-support framework for landscape investment and risk management. Winnipeg: International Institute for Sustainable Development, pp: 16-20.
Bizikova, L., Roy, D., Swanson, D., Venema, H. D., & McCandless, M. (2014). Water-Energy-Food Nexus and Agricultural Investment: A Sustainable Development Guidebook. Winnipeg, Canada: International Institute for Sustainable Development (IISD).
Chang, Y., Li, G., Yao, Y., & Zhang, L. (2016). Quantifying the water-energy-food nexus: current status and trends. Energies, 9(2): 1-17.
Chen, S., & Chen, B. (2016). Urban energy–water nexus: A network perspective. Applied Energy, 184: 905-914.‏
Chen, B. (2016). Energy, ecology and environment: a nexus perspective. Energy, Ecology and Environment, 1(1): 1-2.‏
Chen, P. C., Alvarado, V., & Hsu, S. C. (2018). Water energy nexus in city and hinterlands: Multi-regional physical input-output analysis for Hong Kong and South China. Applied Energy, 225: 986-997.‏
IEA. (2019). World energy outlook.
Jiang, W. Q., Li, J. S., Chen, G. Q., Yang, Q., Alsaedi, A., Ahmad, B., & Hayat, T. (2016). Mercury emissions embodied in Beijing economy. Journal of Cleaner Production, 129: 134-142.‏
Karlberg, L., Hoff, H., Amsalu, T., Andersson, K., Binnington, T., Flores-López, F., ... & Young, C. (2015). Tackling complexity: understanding the food-energy-environment nexus in Ethiopia's Lake tana sub-basin. Water Alternatives, 8(1): 710-734
Kenway, S. J., Binks, A., Lane, J., Lant, P. A., Lam, K. L., & Simms, A. (2015). A systemic framework and analysis of urban water energy. Environmental Modelling & Software, 73: 272-285.‏
Kowalewksi. J (2015). Regionalization of National Input – Output Tables: Empirical Evidence on the Use of the FLQ Formula. Regional Studies, 2(49): 240-250
Kennedy, C., Pincetl, S., & Bunje, P. (2011). The study of urban metabolism and its applications to urban planning and design. Environmental pollution, 159(8-9): 1965-1973.‏
Lee, L. C., Wang, Y., & Zuo, J. (2021). The nexus of water-energy-food in China's tourism industry. Resources, Conservation and Recycling,164: 105157.‏
Liu, Y., Wang, S., & Chen, B. (2017). Regional water–energy–food nexus in China based on multiregional input–output analysis. Energy Procedia, 142: 3108-3114.‏
Li, Z., Pan, L., Fu, F., Liu, P., Ma, L., & Amorelli, A. (2014). China's regional disparities in energy consumption: An input–output analysis. Energy, 78: 426-438.‏
Li, J. S., Xia, X. H., Chen, G. Q., Alsaedi, A., & Hayat, T. (2016). Optimal embodied energy abatement strategy for Beijing economy: based on a three-scale input-output analysis. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 53: 1602-1610.‏
Liu, Y., & Chen, B. (2020). Water-energy scarcity nexus risk in the national trade system based on multiregional input-output and network environ analyses. Applied Energy, 268, 114974.‏
Phdungsilp, A. (2010). Integrated energy and carbon modeling with a decision support system: policy scenarios for low-carbon city development in Bangkok. Energy Policy, 38(9): 4808-4817.
Park, S. H. (1982). An input-output framework for analysing energy consumption. Energy Economics, 4(2): 105-110.
Rasul, G. (2014). Food, water, and energy security in South Asia: a nexus perspective from the Hindu Kush Himalayan region. Environmental Science and Policy, 39: 35- 48.
Rasul, G. (2015). Managing the Food, Water, and Energy Nexus for Achieving the Sustainable Development Goals in South Asia. Environmental development, 18: 14- 25.
United Nations. (2020). Department of Economic and Social Affairs Population Facts, December 2020 No, 2020/2.
Wang, S., & Chen, B. (2016). Energy–water nexus of urban agglomeration based on multiregional input–output tables and ecological network analysis: a case study of the Beijing–Tianjin–Hebei region. Applied Energy, 178: 773-783.‏
Wang, S., Cao, T., & Chen, B. (2017). Urban energy–water nexus based on modified input–output analysis. Applied energy, 196: 208-217.‏
Xiao, Z., Yao, M., Tang, X., & Sun, L. (2019). Identifying critical supply chains: An input-output analysis for Food-Energy-Water Nexus in China, Ecological Modeling, 392: 31-37.
Zhang, Y., Zheng, H., Yang, Z., Li, Y., Liu, G., Su, M., & Yin, X. (2016). Urban energy flow processes in the Beijing–Tianjin–Hebei (Jing-Jin-Ji) urban agglomeration: combining multi-regional input–output tables with ecological network analysis. Journal of Cleaner Production, 114: 243-256.‏
Zhang, X., & Vesselinov, V. V. (2017). Integrated modeling approach for optimal management of water, energy and food security nexus. Advances in Water Resources, 101: 1-10.‏

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 18 آبان 1400
  • تاریخ بازنگری: 22 آذر 1400
  • تاریخ پذیرش: 04 دی 1400

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار