ارزیابی اثرات سرریز تکنولوژی حاصل از صادرات بر بهره وری کل عوامل تولید در بخش صنعت: مورد ایران

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه اقتصاد ,دانشگاه شهید باهنر کرمان

2 استادیار گروه اقتصاد، دانشگاه شهید باهنر کرمان

چکیده

با توجه به اهمیت نقش صادرات در ارتقای بهره­وری، در این تحقیق با استعانت از یک مدل پانل برای زیرگروههای بخش صنعت طی دوره زمانی 1393-1380 در اقتصاد ایران، اثرات سرریز بهره­وری حاصل از صادرات کالاها مورد ارزیابی قرار می­­گیرد. برای این منظور بهره­وری به صورت تابعی از شاخصهای سرریز افقی و عمودی صادرات و همچنین سرمایه انسانی و واردات قرارگرفته است. تاثیرپذیری بهره­وری هر بخش از صادرات همان بخش، اثر سرریز افقی و اثرگذاری صادرات یک بخش بر بهره­وری سایر بخشهای اقتصاد، اثر سرریز عمودی گفته می­شود. نتایج نشان می­دهد که صادرات می­تواند موجب اثر سرریز افقی مثبت شود. اندازه سرریز افقی بستگی به میزان سرمایه انسانی دارد. اگر سطح سرمایه انسانی در زیرگروههای بخش صنعت افزایش یابد، اثر سرریز قویتر خواهد بود. همچنین شواهد حاکی است که اثر سرریز عمودی از طریق پیوندهای پیشین منفی و غیر معنی­دار و از طریق پیوندهای پسین مثبت و معنی­دار است.   
طبقه بندی JEL:O33، L60، D24، C23
        

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Spillover Effects of ExportsinManufacturing Industries Sector: The Case of Iran

نویسندگان [English]

  • mehdi nejati 1
  • Hossein Akbarifard 2
1 Assistant Professor of Economics, ShahidBahonar University of Kerman
2 Assistant Professor of Economics, ShahidBahonar University of Kerman
چکیده [English]

Exports of goods and services could be considered as an important factor that contribute to the productivity of different sectors of the economy.  The effects of exports on firm’s productivity in similar stage of the production chain known as horizontal spillovers and the effects of exports on firm’s productivity in other sectors is called vertical spillovers. The vertical spillovers occur through forward and backward linkages between thesectors. Meanwhile, human capital in different sectors could enhance or intensify the spillover effects of exports. In this paper, we examine the impacts of exports onproductivity using a panel data of firms inthe Iranian manufacturing  sector for the period 2001-2014. The productivity of factors of production is first estimated by applying the growth accounting method, and then productivity is treated as a function of horizontal and vertical spillovers of exports as well as human capital and imports. The findings show that exports cause positive horizontal spillover effects, however, its impactimproves withincreasing the level of human capital. Furthermore, our results illustrate that vertical spillover effects through forward linkages is negative and insignificant, but it is positive and significant through backward linkages.
 JEL Classification: O33, L60, D24, C23
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Exports
  • Total Factor Productivity
  • Horizontal Spillovers
  • Vertical Spillovers
اثنی‌عشری، هاجر، علی‌رضا کرباسی، و مهدیه مسنن مظفری (1389)، «بررسی رابطة تجارت خارجی و بهره‌وری عامل‌های تولید در بخش کشاورزی ایران»، مجلة تحقیقات اقتصاد کشاورزی، س 5، ش 2.
آذربایجانی، کریم، مولود راکی، و همایون رنجبر (1390)، «تأثیر متنوع‌سازی صادرات بر بهره‌وری کل عوامل تولید و رشد اقتصادی (رویکرد داده‌های تابلویی در کشورهای گروه دی هشت)»، پژوهش‌های رشد و توسعة اقتصادی، س 1، ش 3.
امینی، علی‌رضا و حاجی محمد نشاط (1384)، «برآورد سری زمانی موجودی سرمایه در اقتصاد ایران طی دورة زمانی 1338- 1381»، مجلة برنامه و بودجه، س 10، ش 1.
حسینی‌نسب، سیدابراهیم و رضا غوچی (1386)، «تجارت خارجی و رشد بهره‌وری در صنایع کارخانه‌‌‌ای ایران»، فصل‌نامة پژوهش‌های اقتصادی، س 7، ش 1.
راسخی، سعید و مریم حق‌جو (1394)، «آزمون فرضیة یادگیری ضمن صادرات: مطالعة موردی برای صنایع کارخانه‌ای ایران»، پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، س 23، ش 73.
شاه‌آبادی، ابوالفضل (1386)، «اثر سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی، تجارت بین‌الملل و سرمایة انسانی بر بهره‌‌‌وری کل عوامل اقتصادی ایران»، دوفصل‌نامة جستارهای اقتصادی، س 4، ش 7.
شورکی، اعظم، صادق خلیلیان، و سیدابوالقاسم مرتضوی (1390)، «انتخاب تابع تولید و برآورد ضریب اهمیت انرژی در بخش کشاورزی»، اقتصاد کشاورزی و توسعه، س 19، ش 76.
سلیمانی، محدثه، حسن طائی، و تیمور محمدی (1395)، «بررسی هم‌گرایی بهره‌وری و توسعة مالی در صنایع کارخانه‌‌ای ایران (ره‌یافت هم‌گرایی سیگما)»، فصل‌نامة اقتصاد مالی، س 10، ش 37.
قره‌باغیان، مرتضی (1380)، بررسی منابع رشد اقتصادی (نیروی کار، سرمایه، و ...) درقالب یک مدل اقتصادسنجی، تهران: وزارت امور اقتصاد و دارایی.
طیبی، سیدکمیل، مصطفی عمادزاده، و آزیتا شیخ بهایی (1387)، «تأثیر صادرات صنعتی و سرمایة انسانی بر بهره‌وری کل عوامل تولید و رشد اقتصادی در کشورهای عضو OIC»، فصل‌نامة اقتصاد مقداری، س 5، ش 2.
لطفعلی‌پور، محمدرضا، محمدعلی فلاحی، و سیدسعید حسینی (1394)، «اثر باز بودن تجاری بر بهره‌‌‌وری کل عوامل تولید در صنایع بزرگ ایران»، پژوهش‌های اقتصادی، س 15، ش 2.
مبارک، اصغر و نویده محمدلو (1387)، «اثر سیاست‌های تجاری و درآمدهای نفتی بر بهره‌وری کل عوامل کشورهای منتخب اوپک»، فصل‌نامة اقتصاد و تجارت نوین، ش 13.
محمودزاده، محمود و مهدی فتح‌آبادی (1395)، «عوامل پیشران بهره‌وری کل عوامل تولید در صنایع تولیدی ایران»، فصل‌نامة تحقیقات مدل‌سازی اقتصادی، س 7، ش 26.
مهرآرا، محسن و رضا محسنی (1383)، «آثار تجارت خارجی بر بهره‌وری: مورد ایران»، مجلة تحقیقات اقتصادی، س 39، ش 3.
یاوری، کاظم، حمیدرضا اشرف‌زاده، و خالد احمدزاده (1389)، «متنوع‌سازی صادرات در صنایع کشور»، فصل‌نامة پژوهش‌های اقتصادی، س 10، ش 3.
 
Aghion, P. and P. Howitt (1998), Endogenous Growth Theory, Cambridge, MA: MIT Press.
Alvarez, Roberto and Ricardo A. Lopez (2008), “Is Exporting a Source of Spillovers?”, Review of World Economics, vol. 144.
Aw, Bee Yan, Mark J. Roberts, and Daniel Yi Xu (2011), “R&D Investment, Exporting and Productivity Dynamics”, American Economic Review, vol. 101.
Ben-David, Dan and Michael B. Loewy (1998), “Free Trade, Growth and Convergence”, Journal of Economic Growth, vol. 3.
Biddel, Jeff. E. (2011), “The Introduction of the Cobb-Douglas Regression and Its Adoption by Agricultural Economics”, History of Political Economy, vol. 43.
Blalock, G. and P. Gertler (2004), “Learning from Exporting Revisited in a Less Developed Country Setting”, Journal of Development Economics, vol. 75, no. 2.
Blomstrom, M. and A. Kokko (1998), “Multinational Corporations and Spillovers”, Journal of Economic Surveys, vol. 12.
Borensztein, E., J. De Gregorio, and J. W. Lee (1998), “How Does Foreign Direct Investment Affect Economic Growth?”, Journal of International Economics, vol. 45.
Choquette, Eliane and Philipp Meinen (2015), “Exports Spillovers: Opening the Black Box”, The World Economy, vol. 38.
Clerides, S. K., S. Lach, and J. R. Tybout (1998), “Is Learning by Exporting Important? Microdynamic Evidence from Colombia, Mexico and Morocco”, Quarterly Journal of Economics, vol. 113.
Baldwin, J. R. and R. E. Caves (1997),“International Competition and Industrial Performance: Allocative Efficiency, Productive Efficiency, and Turbulence”, Research Paper, no. 108.
Baltagi, Badi, H. Egger Peter, and Michaela Kesina (2015), “Sources of Productivity Spillovers: Panel Data Evidence from China”, Journal of Productivity Analysis, vol. 43.
Clerides, S. K., S. Lach, and J. R. Tybout (1998), “Is Learning by Exporting Important? Micro-Dynamic Evidence from Colombia, Mexico and Morocco”, Quarterly Journal of Economics, vol. 113, no. 3.
Coe, David T. and Elhanan Helpman (1993), “International R&D Spillovers”, CEPR Discussion Papers, no. 840.
Crespo, N. and M. P. Fontoura (2007), “Determinant Factors of FDI Spillovers-What Do We Really Know?”, World Development, vol. 35.
Evenson, Robert and Larry Westphal (1995), “Technological Change and Technology Strategy”, in T. N. Srinivasan and Jere Behrman (eds.), Handbook of Development Economics, vol. 3.
Fafchamps, Marcel, Said el Hamine, and Albert Zeurack (2008), “Learning to Export: Evidence from Moroccan Manufacturing”, Journal of African Economics, vol. 17.
Gorg, H. and E. Strobl (2004), “Foreign Direct Investment and Local Economic Development: Beyond Productivity Spillovers”, GEP Research Paper, University of Nottingham, no. 11.
Greenaway, David and R. Kneller (2008), “Exporting, Productivity and Agglomeration”, European Economic Review, vol. 52.
Grossman, G. and E. Helpman (1991), Innovation and Growth in the Global Economy, Cambridge: MIT Press.
Harasztosi, Peter (2016), “Export Spillovers in Hungary”, Empirical Economics, vol. 50.
Heiden, Patrick et al. (2016), “Necessitated Absorptive Capacity and Metaroutines in International Technology Transfer: A New Model”, Journal of Engineering and Technology Management, vol. 41.
Hubler, Michae and Frank Pothen (2017), “Trade-induced Productivity Gains Reduce Incentives to Impose Strategic Tariffs”, Economic Modelling, vol. 61.
Javorcik, B. S. (2004), “Does Foreign Direct Investment Increase the Productivity of Domestic Firms? In Search of Spillovers through Backward Linkages”, American Economic Review, vol. 94.
Keller, W. (2004), “International Technology Diffusion”, Journal of Economic Literature, vol. 42.
Kunst, Robert M. and Dalia Marin (1989), “On Exports and Productivity: A Causal Analysis”, The Review of Economics and Statistics, vol. 71, no. 4.
Lin, Faqin (2015), “Learning by Exporting Effect in China Revisited: An Instrumental Approach”, China Economic Review, vol. 36.
Love, James H. and Mica A. Mansury (2009), “Exporting and Productivity in Business Services: Evidence from the United States”, International Economic Review, vol. 18.
Maskus, Keith E. (2004), Encouraging International Technology Transfer, ICTSD Project on IPRs and Sustainable Development, University of Colorado, USA.
Meyer, K. (2003), “FDI Spillovers in Emerging Markets: A Literature Review and New Perspectives”, Copenhagen Business School, Working Paper, no. 15.
Newman, Carol et al. (2017), “Exporting and Productivity: Learning from Vietnam”, Journal of African Economies, vol. 26.
Oh, Jong-Min (2017), “Absorptive Capacity, Technology Spillovers, and the Cross-Section of Stock Returns”, Journal of Banking and Finance, In Press.
Park, Albert et al. (2010), “Exporting and Firm Performance: Chinese Exporters and the Asian Financial Crisis”, The Review of Economics and Statistics, vol. 92.
Perez-Aleman, P. (2002), “Learning, Adjustment and Economic Development: Transforming Firms, the State and Associations in Chile”, World Development, vol. 28, no. 1.
Santikarn, M. (1981), Technologyy Transfer, Singapore University Press.
Shimizu, M. et al. (1997), “Value Added Productivity Measurement and its Practical Applications”, Japan Productivity Center for Socio-Economic Development.
Verhoogen, Eric (2008), “Trade, Quality Upgrading and Wage Inequality in the Mexican Manufacturing Sector”, Quarterly Journal of Economics, vol. 123.
Wang, J. Y. and M. Blomstrom (1992), “Foreign Investment and Technology Transfer: A Simple Model”, European Economic Review, vol. 36.
Westphal, L. E. (1990), “Industrial Policy in an Export Propelled Economy: Lessons from South Korea's Experience”, Journal of Economic Perspectives, vol. 3.
World Bank (1993), The East Asian Miracle, Oxford University Press: New York.