محاسبه و ارزیابی هزینه‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات در بودجه خانوارهای شهری و روستایی به تفکیک گروه‌های درآمدی

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبایی

2 عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی

3 کارشناس ارشد اقتصاد، دانشگاه تهران

چکیده

با توجه به اهمیت و نقش محصولات ICT در ارتقای توانایی و مهارت افراد، هزینه دهک‌های مختلف روی محصولات ICT از مواردی است که محاسبه و ارزیابی آن اهمیت ویژه‌ای می‌یابد. در این راستا، در مقاله حاضر ابتدا با تطبیق طبقه‌بندی‌های مختلف کالایی و طبقه‌بندی بودجه خانوار کدهای مربوط به ICT در بودجه خانوار استخراج شد و با استناد به این کدها مخارج خانوارها روی ICT به تفکیک دهک‌های مختلف درآمدی برای دوره 94-1383محاسبه شد تا به نوعی هزینه دهک‌های مختلف درآمدی روی ICT قابل ارزیابی باشد. تجزیه و تحلیل داد‌ه‌های حاصله نشان می‌دهد شکاف معناداری در هزینه‌های ICT و سهم آنها بین سبد هزینه‌ای خانوارهای شهری و روستایی وجود دارد. همچنین شکاف معناداری در سطح و سهم هزینه‌های ICT بین دهک‌های پایین درآمدی و بالای درآمدی وجود دارد. علاوه بر این ملاحظه شد که با شروع دوران تورمی از اواسط دهه 1380 و همچنین شروع دوران رکودتورمی از اواخر دهه 1380 سهم هزینه‌های ICT در بودجه خانوار کاهش یافته است. با توجه به ماهیت توانمندسازی محصولات ICT و نقش آن‌ها در توزیع درآمد و به تبع آن رشد و توسعه پایدار، شکاف موجود بین دهک‌ها و همچنین بین خانوارهای روستایی و شهری و از طرفی کاهش سهم ICT از اواسط دهه 1380 بایستی مورد توجه سیاست‌گذاران این حوزه قرار گیرد.
 طبقه‌بندی JEL: L86، D38، L63، L96.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

ICT Spendingby Households Across Income Deciles in Urban and Rural Areas

نویسندگان [English]

  • Javad Taherpoor 1
  • Ali Asghar Salem 2
  • Sara Amiri 3
1 -Assistant Professor of Economics, AllamehTabataba’i University
2 Assistant Professor of Economics, AllamehTabataba’i University
3 M. A. in Economics, University of Tehran
چکیده [English]

Given the importance and role ofICTin enhancing people’s abilities and skills, studying the households expenditures on ICT products is important.The present paper identifies theICTrelated items  in households’ budget by comparing different categories of products. We calculate the households’ spending on ICT indifferent income deciles for the rural and urban household in Iran for the period 2004-2015. The results show that there is a significant gap on level of ICT spendingand their share in household consumption basket between rural and urban families. In addition, there is a significant gap on level and share of ICT spendingbetween low-income and high-income deciles. It is also observed that after emergence of an inflationary era in mid-2000s and a stagnation period in theearly 2010s, the share of ICT spendingin family budgets has declined. Given the nature of ability-enhancement of ICT products and their role in income distribution and sustained growth and development, it is necessary for the policy-makers to pay attention to the gap between deciles and between rural and urban families and also to the recent decline of share of ICT spending.
 JEL Classification:L86، D38، L63، L96

کلیدواژه‌ها [English]

  • income deciles
  • cost deciles
  • family budget
  • Information-Communication Technology (ICT)
جهانگرد، اسفندیار و موسی خوش‌کلام خسروشاهی (1392)، «تأثیر فنّاوری اطلاعات و ارتباطات بر کارآیی فنی در کشورهای منطقة منا و سازمان همکاری‌های اقتصادی و توسعه»، اقتصاد و تجارت نوین، س 8، ش 31 و 32، زمستان 1391 و بهار 1392.
دقیقی اصلی، علیرضا، صالح قویدل، و پریما بهرامی زنوز (1388)، «بررسی تأثیر فنّاوری اطلاعات و ارتباطات بر بهره‌وری نیروی کار در صنعت بانک‌داری کشور»، فصل‌نامة علوم اقتصادی، س 1، ش 4.
سالم، علی‌اصغر و حبیب مروت (1396)، «برآورد تابع تقاضای خدمات اینترنت در بخش خانگی مناطق شهری ایران»، فصل‌نامة اقتصاد و تجارت نوین، در حال چاپ.
سرلک، محمد (1391)، «اثر فنّاوری اطلاعات و ارتباطات بر اشتغال در بخش صنعت استان مرکزی»، فصل‌نامة اقتصاد کاربردی، س 3، ش 8.
شریف‌زاده، محمدرضا و زهره جمشیدی (1390)، «بررسی تأثیر فنّاوری اطلاعات و ارتباطات بر تولید در کشورهای منطقة منا با تأکید بر ایران»، فصل‌نامة اقتصاد کاربردی، س 2، ش 7.
صباغ کرمانی، مجید و نرگس نجفی (1384)، «تخمین تابع تقاضای اینترنت: مطالعة موردی شهر تهران»، پژوهشنامة بازرگانی، ش 36.
فطرس، محمدحسن، مرتضی قربان‌سرشت، و معصومه طاهری طلوع (1394)، «گسترش واردات فنّاوری اطلاعات و ارتباطات، متغیرهای کلان و رشد اقتصادی: رویکرد گشتاورهای تعمیم‌یافته (مطالعة موردی کشورهای اوپک)»، فصل‌نامة اقتصاد مقداری، دورة دوازدهم، ش 2.
کمیجانی، اکبر و محمود محمودزاده (1387)، «نقش فنّاوری اطلاعات و ارتباطات در رشد اقتصادی ایران (ره‌یافت حسابداری رشد)»، پژوهشنامة اقتصادی، دورة هشتم، ش 2.
مشیری، سعید (1396)، «برآورد آثار مستقیم و سرریز سرمایه‌گذاری در فنّاوری اطلاعات و ارتباطات بر تولید صنایع ایران با تأکید بر نقش سرمایة انسانی و ظرفیت جذب»، مجلة تحقیقات اقتصادی، دورة پنجاه‌ودوم، ش 2.
مشیری، سعید و اسفندیار جهانگرد (1383)، «فنّاوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) و رشد اقتصادی ایران»، فصل‌نامة پژوهش‌های اقتصادی ایران، ش 19.
هژبر کیانی، کامبیز و صدیقه نعمتی (1392)، «اثر فنّاوری اطلاعات و ارتباطات بر اشتغال در صنایع کارخانه‌ای استان تهران»، فصل‌نامة مدل‌سازی اقتصادی، ش 21.
 
Arvanitis, S. (2005), “Computerizationm Workplace Organization, Skilled Labour and Firm Productivity: Evidence for the Swiss Business Sector”, Economic Innovation and New Technology, vol. 14, no. 4.
Campi, C. (2000), “The Evaluation of Demand and Pricing for Internet Services”, Dept of Computer Science, System and Production, Faculty of Engineering.
Edquist, H. and M. Henrekson (2017), “Swedish Lessons: How Important Are ICT and Rand D to Economic Growth?”, Structural Change and Economic Dynamics, <http://dx.doi.org/10.1016/j.strueco.2017.05.004>.
Hong, Jae-pyo (2017), “Causal Relationship between ICT R&D Investment and Economic Growth in Korea”, Technological Forecasting and Social Change, no. 116.
Jalavaa, Jukka and Matti Pohjolab (2007), “ICT as a Source of Output and Productivity Growth in Finland”, Telecommunications Policy, no. 31.
Jorgenson, D. W. and K. M. Vu (2016), “The ICT Revolution, World Economic Growth, and Policy Issues”, Telecommunications Policy, vol. 40, no. 5.
Jorgenson, D. W. (2016), “The Impact of ICT Investment on World Economic Growth”, Telecommunications Policy, vol. 40, no. 5.
Karagöl, B. and E. Erdil (2012), “Macroeconomic Effects of Information and Communication Technologies in Turkey and Other OECD Member Countries”, TEKPOL Working Paper Series.
Madden, G. and S. Savage (1998), “Pricing and Internet Traffic”, Paper Presented to 1998 International Telecomminations Society Conference, Stockholm.
Moshiri, S. and S. Nikpour (2010), “International ICT Spillover”, in ICTs and Sustainable Solution for the Digital Divaide: Theory and Perspectives, Jacques Steyn and Graeme Johnson (eds.), U.S.: Information Science Reference.
Moshiri, S. and W. Simpson (2011), “Information Technology and the Changing Workplace in in Canada: Firm-Level Evidence”, Industrial and Corporate Change, vol. 20, no. 6.
Rappoport, P., J. Alleman, and D. Taylor (2001), “Residential Demand for Access to the Internet”, University of Arizona Working Paper, Spring.
UNCTAD (2009), Manual for the Production of Statistics on the Information Economy, revised edition.
UNSTATS (2000), Classification of Individual Consumption According Purpose.
UNSTATS (2013), Central Product Classification (CPC) Ver.2.
UNSTATS (2002), Harmonized System Codes.
Vu, K. (2005), “Measuring the Impact of ICT Investments on Economic Grwth”, Journal of Economic Growth, October.