%0 Journal Article %T اندازه‌گیری حجم اقتصاد زیرزمینی در کشورهای منتخب درحال‌توسعه دارای فراوانی منابع طبیعی %J اقتصاد و تجارت نوین %I پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی %Z 1735-6415 %A شاه‌آبادی, ابوالفضل %A کردبچه, حمید %A شاهسوندی, هانیه %D 2020 %\ 09/22/2020 %V 15 %N شماره 3 (شماره پیاپی: 48) %P 51-80 %! اندازه‌گیری حجم اقتصاد زیرزمینی در کشورهای منتخب درحال‌توسعه دارای فراوانی منابع طبیعی %K اقتصاد زیرزمینی %K روش علل چندگانه- آثار چندگانه %K کشورهای درحال­توسعه طبقه ­بندیJEL: E26 %K O17 %K H26 %K C67 %K N35 %R 10.30465/jnet.2020.6122 %X امروزه اقتصاد زیرزمینی برای بسیاری از اقتصادهای جهان(به­ویژه کشورهای درحال­توسعه) به یک مسئله اجتناب ناپذیر تبدیل شده است. این موضوع تأثیر قابل توجهی بر متغیرهای کلان اقتصادی می­گذارد و سبب تحریف شاخص­های رسمی اقتصاد می­شود. بنابراین نیاز به برآورد این پدیده علی­رغم دشوار بودن آن جهت سیاست­گذاری­های صحیح اقتصادی ضرورت می­یابد. لذا هدف مطالعه حاضر برآورد اندازه اقتصاد زیرزمینی کشورهای منتخب درحال­توسعه دارای فراونی منابع طبیعی طی دوره زمانی 2004-2015 با استفاده از رویکرد علل چندگانه- آثار چندگانه(MIMIC) و نرم­افزار لیزرل است. نتایج تخمین اقتصاد زیرزمینی نشان می­دهد اندازه اقتصاد زیرزمینی در کشورهای منتخب درحال­توسعه دارای فراونی منابع طبیعی طی دوره مورد بررسی همراه با نوساناتی بوده اما در مجموع این روند افزایشی است. میانگین اندازه اقتصاد زیرزمینی طی دوره 12 ساله 72/26% تولید ناخالص داخلی بوده است. همچنین نتایج برآورد بیانگر آن است که بیکاری، وفور منابع طبیعی، آزادی اقتصادی، شاخص باز بودن اقتصادی، جریان ورودی سرمایه­گذاری مستقیم خارجی و درآمد سرانه از جمله عوامل مؤثر بر اندازه اقتصاد زیرزمینی کشورهای منتخب درحال توسعه هستند. در این میان نرخ بیکاری بیش­ترین اثر مثبت و شاخص باز بودن اقتصادی بیش­ترین اثر منفی را بر اقتصاد زیرزمینی دارند. این در حالی است که نرخ تورم، بار مالیات مستقیم، نرخ بهره واقعی اثر معنی­داری در پیدایش این پدیده در کشورهای فوق­الذکر ندارند. همچنین از بین دو متغیر آثار اقتصاد رسمی و تقاضای پول در گردش بیش­ترین تأثیر اقتصاد زیرزمینی بر بازار محصول(اقتصاد رسمی) است. این اثر در کشورهای منتخب درحال توسعه دارای فراوانی منابع طبیعی، منفی و معنی­دار است. %U https://jnet.ihcs.ac.ir/article_6122_071038da84fc6917fb97e7b639e0218d.pdf