اثرات مستقیم و تعاملی مصرف ‌‌انرژی و سرمایه ‌انسانی بر رشد اقتصادی کشورهای منتخب در حال توسعه نفتی

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه اقتصاد، دانشگاه آزاد اسلامی،واحد ابهر

2 استاد گروه اقتصاد، دانشگاه شهید بهشتی

3 استادیار گروه اقتصاد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ابهر

4 استادیار گروه اقتصاد،دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ابهر

چکیده

دستیابی به رشد اقتصادی مستمر و شناخت عوامل موثر بر آن با توجه به مزیت‌های نسبی و منابع کشورها، از مهم‌ترین دغدغه‌های دولت‌ها و اقتصاددانان به ویژه در کشورهای در حال توسعه بوده است. دسترسی نسبتاً آسان و ارزان به منابع انرژی در کشورهای نفت‌خیزی همچون ایران نه تنها می‌تواند به طور مستقیم تولید و رشد اقتصادی را تحت تاثیر قرار دهد؛ بلکه به طور غیرمستقیم و از طریق تقویت و هم‌افزایی سایر نهاده‌ها نیز نقش مهمی در ارتقای عملکرد اقتصادی کشورها ایفا می‌کند. این بررسی با استناد به نظریات رشد اقتصادی و تولید، ضمن بررسی وجود روابط بلندمدت، با استفاده از جدیدترین روش‌های داده‌های تابلویی ضرایب بلندمدت بین متغیرهای سرمایه فیزیکی، نیروی ‌کار، سرمایه ‌انسانی، مصرف‌ انرژی اولیه، تعامل «مصرف‌ انرژی اولیه و سرمایه ‌انسانی» و تولید ناخالص داخلی را در کشورهای در حال توسعه نفتی طی دوره طولانی 2014-1973 برآورد و تحلیل نموده است. بدین منظور از آزمون‌های ریشه‌ واحد، آزمون‌های همجمعی داده‌های تابلویی و روش‌ حداقل مربعات معمولی کاملاً ‌تعدیل‌شده (FMOLS) استفاده شده است. نتایج آزمون‌های ریشه ‌واحد و همجمعی داده‌های تابلویی حاکی از وجود روابط بلندمدت میان متغیرهای تحقیق است. نتایج برآوردها نشان داد که ‌سرانه مصرف‌ انرژی اولیه و سرمایه ‌انسانی در بلندمدت اثر معنادار مثبت قابل‌توجهی بر رشداقتصادی کشورهای در حال توسعه نفتی داشته‌اند. نتایج برآورد حداقل مربعات معمولی کاملاً ‌تعدیل‌شده در کشورهای در حال توسعه نفتی نشان داد که متغیر سرمایه ‌انسانی ‌سرانه تاثیر قابل‌ملاحظه مثبت (28/0) و مصرف‌ انرژی اولیه ‌سرانه اثر مثبت کمتری (11/0) بر رشداقتصادی داشته ‌است. اما، اثر تعاملی سرانه «مصرف‌ انرژی اولیه و سرمایه ‌انسانی» در کنار سایر عوامل اثرگذار بر رشد اقتصادی تایید نشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Direct and Interactive Effects of Energy Consumption and Human Capital on the Economic Growth of Selected Oildeveloping Countries

نویسندگان [English]

  • Batul Yavary 1
  • Kambiz Hozhabr Kiani 2
  • Bamdad Partovi 3
  • Farzaneh Khalili 4
1 Ph.D. Student in Economics, Department of Economics, Abhar Branch, Islamic Azad University
2 Professor of Economics, Department of Economics, Economics and Political Science Faculty, Shahid Beheshti University
3 Assistant Professor of Economics, Department of Economics, Abhar Branch, Islamic Azad University
4 Assistant Professor of Economics, Department of Economics, Abhar Branch, Islamic Azad University
چکیده [English]

Achieving continuous economic growth and identifying its contributing factors is one of
the most important concerns of governments and economists. Access to energy in oil-rich
countries such as Iran can have directly and indirectly affects on growth. Relatively easy
and inexpensive access to energy resources in oil-rich countries such as Iran can not only
directly affect production and economic growth, but also indirectly through strengthening
and synergizing other inputs Plays a role in promoting the economic performance of
countries. This paper, based on theories of economic growth and production, have
estimated long-run coefficients between the variables of physical capital, stock labor input,
human capital, primary energy consumption, the interaction between “primary energy
consumption and human capital” and gross domestic product (GDP) using the most recent
panel methods in oil-developing countries over the period 1973-2014. For this purpose,
unit root tests, panel cointegration tests and Fully Modified Ordinary Least Squares method
(FMOLS) have been used. The results of unit root tests and panel cointegration tests
suggest long-term relationships among the variables. The results of Fully Modified Ordinary Least Squares method (FMOLS) Estimating in countries indicated that human capital had a significant positive effect (0.28) and primary energy consumption had a less positive effect (0.11) on economic growth in the long-run. However, the interaction effect of "primary energy consumption and human capital" was not confirmed.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Economic Growth
  • Primary Energy Consumption
  • Human Capital
  • Panel Cointegratioin JEL Clasification: O40
  • C23

مراجع

آقایی، مجید، مهدیه رضاقلی‌زاده، و فریده باقری (1392)، «بررسی تاثیر سرمایه ‌انسانی بر رشد ‌اقتصادی در استان‌های ایران»، فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، شماره 67 ، صص 44-21.
تفضلی، فریدون (1395)، اقتصاد کلان: نظریه‌ها و سیاست‌های اقتصادی، چاپ 17، تهران: نشر نی.
حسینی، سیده مریم، سعید دائی‌کریم‌زاده، و صادق بختیاری (1397)، «ارتباط بین توسعه ‌مالی، رشد ‌اقتصادی و مصرف ‌انرژی در منتخبی از کشورهای در حال ‌توسعه»، فصلنامه اقتصاد مالی، سال 12، شماره 54، صص 191-167.
علیزاده، محمد و ابوالقاسم، گل‌خندان (1395)، «مصرف ‌انرژی و رشد‌ اقتصادی در کشورهای عضو اوپک: شواهد تجربی جدید از هم‌انباشتگی پانلی با وابستگی مقطعی»، فصلنامه پژوهش‌های سیاستگذاری و برنامه‌ریزی انرژی، سال 2، شماره 5، صص 164-131.
هژبر‎کیانی، کامبیز (1394)، اقتصادسنجی و کاربرد آن، چاپ اول، تهران: نشر نور‌علم.
Baltagi B.H. (2005).  Econometric Analysis of Panel Data, Third edition, John Wiley & Sons Ltd, Londen, UK.
Bp.com/Statistical review#BP stat (2017). British Petroleums Statustical Review of World Energy, June 2017, 65th edition.
Cao, X., Jariyapan, P. (2012). Foreign Direct Investment, Human Capital and Economic Growth of People’s Republic of China Using Panel Data Approach. CMU. Journal of Economics 16(1): 29-42.
Fang, Z., Chang, Y. (2016). Energy, human capital and economic growth in Asia Pacific countries – evidence from a panel cointegration and causality analysis. Energy Economics, 56, 177–184.
Feenstra, Robert C. (2016). Robert Inklaar and Marcel P. Timmer (2015), The Next Generation of the Penn World Table, American Economic Review, June 2016, 105(10): 3150-3182.
Nasreen, S., Anwar, S. (2014). Causal relationship between trade openness, economic growth and energy consumption: A panel data analysis of Asian countries. Energy Policy, 69(C): 82-91.
Pedroni, P. (2000). Fully modified OLS for heterogeneous cointegratedpanels, in: Baltagi B. (Ed.), Nonstationary Panels, Panel Cointegration, and Dynamic Panels. Advances in Econometrics, 15, 93-130.
Pedroni, P. (2001). Purchasing power parity tests in cointegrated panels. Review of Economics and Statistics, 83, 727-731.
 Rezitis, A.N., Ahammad, S.M. (2015). Energy Consumption and Economic Growth in South and Southeast Asian Countries: Evidence from a Dynamic Panel Data Approach. International Energy Journal.
Romer, D. (2012). Advanced Macroeconomics, Fourth Edition, University of California, Berkeley, New York: McGraw-Hil Irwin.
Sadorsky, P. (2012). Energy consumption, output and trade in South America. Energy Economics, 34, 476–488.
Sadorsky, P., Chang, Y. (2011). Trade and energy consumption in the Middle East. Energy Economics, 33, 739–749.
Sadraoui, T., Hamlaoui, H., Youness, Z., Sadok, I.B. (2019). A Dynamic Panel Data Analysis for Relationship between Energy Consumption, Financial Development and Economic Growth. International Journal of Econometrics and Financial Management, 7(1): 20-26.
Siddique, H.M.A., Majeed, M.T. (2015). Energy consumption, Economic Growth, Trade and Financial Development Nexus in South Asia. Pak J Commer Soc Sci, Pakistan Journal of Commerce and Social Sciences, 9(2): 658–682.
Stern, D. (1993). Energy and economic growth in the USA-A multivariate approach. Energy Economics, 0140/9883/93/020137-14 ©1993 Butterworth-Heinemann Ltd, 137-150.
Stern, D. (2004). Economic Growth and Energy. Encyclopedia of Energy, Vol. 2, © 2004 Elsevier Inc, 35–51.
United Nations, World Economic Situation and Prospects 2018, New York.
Varahrami, V., Sarfaraz, M. (2017). The Effects of Foreign Trade, Energy consumption and Human Capital on GDP in Several Candidate Developed Countries and Developing Countries. Iran. Econ. Rev, 21(3):543–566.
Yildirim, E., Aslan A., Ozturk, I. (2014). Energy Consumption and GDP in ASEAN Countries: Bootstrap-Corrected Panel and Time Series Causality Tests. The Singapore Economic Review, 59 (2), 1450010 (16 pages).
اقتصاد و تجارت نوین
دوره 15، شماره 1(شماره پیاپی:46)
فروردین 1399
صفحه 153-178

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 28 شهریور 1398
  • تاریخ بازنگری: 08 آذر 1398
  • تاریخ پذیرش: 05 دی 1398

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار