تجزیه منابع رشد بهره‌وری کل عوامل تولید در اقتصاد ایران

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی

2 کارشناس بانک اقتصاد نوین

چکیده

هدف این مقالهتجزیة رشد بهره‌وری کل عوامل تولید با تلفیق دو الگوی داده- ستانده و برنامه‌ریزی خطی در چارچوب تعادل عمومی و تکیه بر قیمت‌های سایه‌ای عوامل تولید به عنوان ارزش‌های واقعی آنها در یک اقتصاد باز و مطالعة نحوة عملکرد آن در ایران است. برای این منظور، از جداول داده- ستاندة سال‌های 1367 و 1378 بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران که در قالب هفت بخش تجمیع شده‌اند، استفاده شده است. در این تحقیق با بهره‌گیری از مدل تجزیه رشد بهره‌وری کل عوامل تولید را به سه عامل تغییرات فنی، اثرات رابطه مبادله و تغییرات کارآیی که از حل یک برنامة خطی مربوط به حداکثرسازی تقاضای نهایی داخلی به‌دست می‌آید، تجزیه کردیم. در این خصوص، سؤال اصلی این است که از میان سه عامل ذکرشده، کدام‌یک عامل اصلی رشد بهره‌وری کل عوامل تولید در ایران بوده است. براساس نتایج به‌دست آمده، اصلی‌ترین عامل رشد بهره‌وری کل عوامل تولید در ایران در دورة مورد مطالعه، تغییرات  فنی است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Decomposition of Total Factor Productivity Growth Sources in Iran

نویسندگان [English]

  • Esfandiar Jahangard 1
  • f f 2
1 e
2 e
چکیده [English]

The purpose of this paper is decomposing total factor productivity growth with reconciling both of the input- output and linear programming models in general equilibrium framework rely on the shadow prices of production factors as their real values in an open economy and studying its performance in Iran. For this purpose, input- output tables of central bank of Iran aggregated in 7 sectors are used for years 1367 and 1378. In this research, we decomposed total factor productivity growth to three factors named technical changes, terms of trade effects and efficiency changes which are reached by solving a linear program of maximization of domestic final demand using the framework of Raa and Mohnen (2002) paper. In this regard, the main question is that which of the three factors listed above is the major factor of total factor productivity growth in Iran? Based on the results, technical changes with share of 91 percent were the major factor of total factor productivity growth in Iran in our study period.
Keywords: Total Factor Productivity, Input- Output , Linear Programming Model, Technical changes, Terms of Trade Effects , Efficiency Changes, Shadow Price
JEL Classification: D24,C67,C61

کلیدواژه‌ها [English]

  • Total Factor Productivity
  • Input- Output
  • Linear Programming Model
  • Technical changes
  • Terms of Trade Effects
  • Efficiency Changes
  • Shadow Price JEL Classification: D24
  • C67
  • C61

مراجع

امینی، علیرضا (1384). اندازه‌گیری و تحلیل روند بهره‌وری به تفکیک بخش‌های اقتصادی ایران. مجله برنامه و بودجه. شماره 93. ص 73- 110.
بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران. گزارش اقتصادی و ترازنامه سال‌های 1367 و 1378.
بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران. جداول داده- ستانده اقتصاد ایران سال‌های 1367 و 1378.
بزازان ،فاطمه (1390) مقیاس بهره‌وری کل عوامل تولید - رویکرد داده ستانده،سیاست گذاری اقتصادی ،دوره 3، شماره 5، صص143-168
تهامی‌پور، مرتضی و مهدی  کاظم نژاد و سعیده موذنی (1386). مقایسه رشد بهره‌وری کل عوامل تولید بخش‌های اقتصادی ایران. مقایسه رشد بهره‌وری کل عوامل تولید بخش‌های اقتصادی ایران. ششمین کنفرانس اقتصاد کشاورزی ایران. دانشگاه فردوسی مشهد.
جهانگرد، اسفندیار (1380). تحلیل بهره‌وری تولید، ناشی از تغییر فن‌آوری واسطه‌ای و عوامل اولیه فعالیت‌های اقتصاد ایران. مجله برنامه و بودجه. شماره 64. ص 39- 59.
جهانگرد، اسفندیار (1393). تحلیل های داده-ستانده :فناوری ،برنامه ریزی توسعه،نشر آماره
جهانگرد، اسفندیار و حبیبه منصوری (1388). منابع رشد بهره‌وری نیروی کار ایران: یک روش تجزیة ساختاری. سومین همایش داده- ستانده. دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی.
جهانگرد ،اسفندیار و نادری، مژگان (1390). شناسایی بخش‌های محرک بهره‌وری و عوامل مؤثر بر آنها در اقتصاد ایران. پژوهشها و سیاستهای  اقتصادی. شماره 57 .
علیرضایی، محمدرضا و محسن افشاریان (1386). ارائة مدلی تلفیقی برای محاسبه رشد بهره‌وری کل عوامل از مدل‌های تحلیل پوششی داده‌ها، شاخص ترنکوئیست و محاسبه رشد بهره‌وری شرکت ملی ایران. فصلنامه مدرس علوم انسانی. دوره 11. شماره 3. ص 137- 156.
گلکار، بهزاد (1377). تعیین مزیت نسبی بخش‌های اقتصادی کشور. رساله کارشناسی ارشد. دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی.
Comin, Diego (2008). Total Factor Productivity. The New Palgrave Dictionary of Economics. Second Edition.
Diewert, W.Erwin and Catherine J.Morrison (1986). Adjusting Output and Productivity Indexes for Changes in the Terms of Trade. Economic Journal. Vol 94. p 659-679.
Fare, Rolf and others (1994). Productivity Growth, Technical Progress and Efficiency Change in Industrialized Countries. The American Economic Review. Vol 84. No 1. p 66-83.
  Fox, Kevin and Ulrich Kohli (1998). GDP Growth, Terms of Trade Effects and Total Factor Pproductivity. Journal of International Trade and Economic Development. Vol 7. Issue 1. p 87-110.
Ghali, Sofiane and Pierre Mohnen (2002). TFP and Economic Potential of the Tunisian Economy. Working Papers from Economic Research Forum. No 225.
 Ghali, Sofiane and Pierre Mohnen (2010). Economic Restructuring and Total Factor Productivity Growth: Tunisia Over the Period 1983- 2001. CIRANO working papers. No 26.
https://mpb.mporg.ir/Portal/View/Page.aspx?PageId=4d3104d1-e942-44c1-bae0-9c1be77f5a01
Jorgenson, D.W and Z.Griliches (1967). The Explanation of Productivity Change. TheRreview of Economic Studies. Vol 34. No 3. p 249-283.
 Kehoe, Timothy and Kim J.Ruhl (2008). Are Shocks to the Terms of Trade Shocks Productivity? Review of Economic Dynamics. Vol 11. Issue 4. p 804-819.
Shestalova, Victoria (2001). A General Equilibrium Analysis of International TFP Growth Rates. Economic Systems Research Taylor and Francis Journals. Vol 13. p 391- 404.
 Solow, Robert (1957). Technical Change and Aggregate Production Function. The Review of Economics and Statistics. Vol 39. Issue 3. p 312-320.
 Ten Raa, Thijs and Pierre Mohnen (1999). Sources of Productivity Growth: Technology, Terms of Trade, and Preference Shifts. CIRANO Working Papers. No 21.
 Ten Raa, Thijs and Pierre Mohnen (2000). A General Equilibrium Analysis of the Evolution of the Canadian Productivity. Structural Change and Economic Dynamics. No 11. P 491- 506.
 Ten Raa, Thijs and Pierre Mohnen (2002). Neoclassical Growth Accounting and Frontier Analysis: A Synthesis. Journal of Productivity Analysis. No 18. p 111- 128.
 Ten Raa, Thijs and Pierre Mohnen (2008). Competition and Performance: The Different Roles of Capital and Labor. Journal of Economic Behavior and Organization. Vol 65. P 573- 584.
 Ten Raa, Thijs and Victoria Shestalova (2006). Alternative Measures of Total Factor Productivity Growth. Discussion Paper from Tilburg University Center for Economic Research. No 54.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 19 خرداد 1398
  • تاریخ بازنگری: 15 مرداد 1398
  • تاریخ پذیرش: 17 شهریور 1398

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار